कर्णालीमा अनुमतिबिनै बालुवा उत्खनन्, स्थानीय सरकार बेखबर !

चैत २, २०७५ शनिबार १२:२१:१३ | मुना हमाल

सुर्खेत – कर्णाली नदीबाट अनुमतिबिना नै बालुवा उत्खनन् हुने गरेको छ । सुर्खेतको चौकुने गाउँपालिका वडा नम्बर–२, बोला अन्र्तगत कर्णाली नदी किनारबाट बालुवा निकाले पनि स्थानीय सरकार भने यसबारे बेखबर जस्तै छ ।

बस्ती र खेतबारीलाई जोखिममा पर्ने गरी बालुवा निकाल्ने गरेको स्थानीयको गुनासो छ । पटक–पटक आएको बाढीले स्थानीयको खेतबारीसमेत कटान गरेको अवस्थामा त्यसै ठाउँबाट बालुवा निकाल्दा आफूहरुलाई जोखिम रहेको बोलाबासीहरुको भनाइ छ ।

नदीले खेतीयोग्य जमिन कटान गर्दै गएको र बस्ती नै जोखिममा पर्ने गरेकै स्थानबाट बालुवा निकाल्ने काम भइरहेको स्थानीय कृष्णकला शाहीले बताउनुभयो । बालुवा लिनेले स्थानीय सरकारबाट अनुमति नलिएको उहाँको भनाइ छ ।

जथाभावी रुपमा बालुवा उत्खनन् गर्दा कर्णालीको तिरमा रहेको बोला गाउँ नै जोखिममा परेको छ । बस्ती जोखिममा पर्ने अवस्था हुँदा पनि स्थानीय सरकार मौन बसेको उहाँले बताउनुभयो । ‘हाम्रै अगाडिबाट बालुवा निकालेर लैजान्छन् । हामीले बस्तीलाई असर गर्छ भनेर रोक्न खोजे पनि सकेनौँ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘पहिला पटक–पटक आएको बाढीले पनि खेतबारी बगाइसकेको छ । तर स्थानीय सरकार मौन बसेको छ ।’ बालुवा अवैध रुपमा उठाएर लैजाँदा नियमन नभएको उहाँको गुनासो छ । त्यहाँबाट बालुवा लैजान्छन् भन्ने वडा अध्यक्षलाई थाहा भए पनि वडा अध्यक्षले बेवास्ता गरेको उहाँको भनाइ छ ।

‘यदि अनुमति दिएर बालुवा उत्खनन् गर्न दिएको भए हाम्रो पनि रोजगारी हुने थियो’, उहाँले भन्नुभयो, ‘यहाँका पुरुषहरु कमाउन इन्डिया जाने गर्दछन् । घरनजिक स्रोतसाधन छ तर बाहिरकाले बस्ती नै जोखिमा पर्ने गरी फाइदा उठाइरहेका छन् ।’

एक ठाउँबाट बालुुवा ननिकाल भनेपछि अर्को ठाउँमा गएर बालुवा निकाल्ने गरेको उहाँले बताउनुभयो । ‘ठाउँठाउँबाट मनपरि रुपमा बालुवा निकालेर लैजान्छन्’, स्थानीय इन्दिसरा शाहीले भन्नुभयो, ‘बालुवा लिन आइरहेका हुन्छन् । वडा अध्यक्षले थाहा पाएर पनि केही भन्दैनन् । सस्तो बालुवा छ लिन दिउँ भन्छन् ।’ प्रायः दैनिक रुमा ट्रयाक्टर आएर बालुवा उठाएर लैजाने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।

यहाँको मुख्य स्रोत गिट्टी बालुवा भए पनि यसको सही सदुप्रयोग नभएको स्थानीय घनश्याम बमले बताउनुभयो । स्थानीय सरकारले नदीजन्य बस्तु निकासीका लागि राजश्व लिने व्यवस्था गरेको छ । तर चौकुने गाउँपालिकामा नदीबाट बालुवा निकालेबापत अहिलेसम्म स्थानीय सरकारलाई कसैले पनि राजश्व तिरेका छैनन् ।

गाउँपालिका अध्यक्ष धिरबहादुर शाहीले नदीबाट बालुवा निकालेको बारेमा आफूलाई थाहा नभएको बताउनुभयो । ‘गाउँघरमा हुने विकास निर्माण र घरहरु बनाउँदा बालुवा निकालिएको हुन सक्छ । हामीले यसअघि गाउँपालिकाको खोलानालाबाट गिट्टी बालुवा उत्खनन्का लागि टेण्डर आह्वानसमेत गरेका थियाैँ। त्यस बेलामा कोही पनि आउनु भएन्’, अध्यक्ष शाहीले भन्नुभयो, ‘जथाभावी रुपमा उत्खनन् भएको पाए हामी कारबाही र नियमन गछौँ ।’

अन्तिम अपडेट: मंसिर ३, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

मुना हमाल

मुना हमाल सुर्खेतका उज्यालो सहकर्मी हुनुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्