तपाईँले गरिरहेको खर्च आवश्यक हो कि अनावश्यक छुट्याउनुहोस्

 फागुन १, २०७६ बिहीबार १४:५०:२२ | डा. नवराज सिम्खडा

पैसा कमाउँ, पैसा बचाउँ भन्ने कसलाई लाग्दैन र ? हामी दिनरात नभनि यहाँ दुःख गर्छौं । घरपरिवार र देश नै छाडेर कमाउनकै लागि परदेश पुग्छौं । तर परदेश गएर मात्र पनि हुँदैन । यदि त्यहाँ कमाएको पैसा व्यवस्थापन गर्न जानिएन भने जाँदा जस्तै रित्तो हात फर्कन पर्छ । पैसा कसरी जोगाउने त ? 

सबैभन्दा पहिला त विदेश जान घरबाट खुट्टा उचाल्नुअघि नै आफ्नो लक्ष्य बनाउन पर्छ । ऋण कसरी लिने, कति वर्ष परदेशमा बस्ने, त्यहाँ कमाएको पैसा के के गर्ने सबै योजना हुनपर्छ । किनकि परदेश भनेको शरीरमा तागत छँदा मात्र हो । भोलि बुढेसकालमा के गर्ने ? त्यसैले बेलैमा पैसा चिन्नुपर्छ । 

घाँटी हेरेर हाड निलौं

पैसाको व्यवस्थापन कसरी गर्ने भन्दा पहिले बुढापाकाले भन्थे नि, ‘घाँटी हेरेर हाड निल्नु’, हो आफ्नो घाँटी हेर्नुपर्छ । यसको मतलब आफ्नो आम्दानी के हो भनेर सबैभन्दा पहिला बुझ्नुपर्छ । आम्दान्नी अनुसार खर्च गर्न पर्‍यो । आफूले कमाएको पैसामध्ये केही न केही लगानी गर्नुपर्छ । भोलि मेरो भविष्यका लागि भनेर सोच्नुपर्छ ।

तपाईं गरिबीमा जन्मिनु तपाईंको गल्ती होइन, तर दुःख अभाव र दरिद्रतामा मर्नुभयो भने त्यो तपाईंको गल्ती हो । किनकी त्यो तपाईंकै कारणले हो । त्यसैले बेलैमा पैसाको व्यवस्थापन गर्न जान्नु उत्तम हो ।

मेरो आम्दानी धेरै छ म बचत गर्छु भनेर हुँदैन । अनि म धेरै कमाँउछु अनि बचत गर्छु भनेर पनि हुँदैन । बचतको सुरुवात आजैदेखि गर्नुपर्छ । तपाईं १० रुपैयाँ खर्च गर्नुहुन्छ भने अब ८ रुपैयाँ गर्नुहोस्, दुई रुपैयाँ बचाउनुहोस् । हजार गर्नुहुन्छ भने ८ सयमा झार्नुहोस् २ सय बचत गर्नुहोस् । बचत गर्न पैसासँगै सकारात्मक सोच चाहिन्छ । नत्र बचत गर्न सकिन्न ।

परदेश जानेका लागि

आम्दानी गर्ने, बचत गर्ने र ऋण गर्ने पनि तरिका छन् । जस्तो कि विदेश जाँदै हुनुहुन्छ भने साहुसँग सयकडा तीन, चारका दरले ऋण नलिनुहोस् । हाम्रो समाजमा अहिले मिटर ब्याजले पनि धेरैलाई गाह्रो बनाएको छ ।

त्यसैले तपाईंको घर आँगनमा सहकारीहरु आएका छन् । व्यवसाय गर्नुहोस् या अरु प्रयोजनका लागि सस्तो ब्याजदरमा ऋण लिनुहोस् । त्यसका उपायहरु पहिचान गर्नुपर्छ ।

परदेश जानुअघि नै आफ्नो जीवनको लक्ष्य के हो ध्यानमा राख्नुहोस् ।  आफू परदेश के का लागि जाने हो आफ्नो लक्ष्यमा निरन्तर लाग्नुहोस् । सकारात्मक सोच भनेको चाहिँ मेरो पैसाको मेरो जीवनको व्यवस्थापन र परिवर्तन मैले गर्ने हो भनेर सोच्न पर्‍यो । सकारात्मक सोच आउनुपर्‍यो । 

तपाईंलाई बालबच्चा पढाउनु होला, घर चलाउनु होला, राम्रो ठाउँमा घर बनाउनु होला । के के होला नि तपाईंको भविष्यको योजना । त्यसैले कसैलाई आफ्नो कमाइ सापटी दिनुअघि सोच्नुहोस् ।

हुण्डीमार्फत पैसा पठाउनु हुँदैन । दुई चार हजार फाइदा भएजस्तो लाग्ला, तर यो गैरकानुनी हो । यसको भर हुँदैन । विदेशबाट पठाएको पैसा विदेशका चिल्ला सडक, अग्ला घर र समुद्र सम्झेर हैन त्यहाँको दुःख र कष्ट सम्झेर खर्च गर्नुपर्छ । अनि मात्र बचत हुन्छ । 

खर्च घटाउने उपाय

सबैको रहर हुन्छ राम्रो लगाउँ र मिठाे खाउँ भन्ने । हामी त्यहीअनुसार मेहनत पनि गरिरहेका हुन्छौं । तर हामीले यो याद गर्दैनौं कि हामीले गरिरहेको खर्च के हो भनेर छुट्याउनुपर्छ ।

कहिलेकाहीँ हामीले गरेको खर्च फजुल नहुन सक्छ ,तर अनावश्यक हुन्छ । जस्तै तपाईंलाई जाडोमा न्यानो ज्याकेट चाहिएको छ । तपाईंले पाँच हजारको किन्नुभयो।

त्यो अनावश्यक खर्च भयो । न्यानोका लागि तपाईंले १५ सयको ज्याकेट पनि किन्न सक्नुहुन्छ । यो सबै सोच र आदतको कुरा हो । खर्च कम गर्नु भनेकै अनुशासित हुनु हो । 

पैसा बचाउन आधा पेट खानु पर्छ भन्ने होइन । गरिरहेका कुराहरु छाड्नु पर्छ भन्ने होइन । तर चुहिने प्वालहरु टालेर बचाउन सकिन्छ । कुनै कुरा अति आवश्यक हुन्छ अनि कुनै चाहिँ अनावश्यक हुन्छ । हो यही बीचको कुरालाई हामीले घटाउनुपर्छ । 

धेरैजसो श्रीमान् विदेश गएपछि शहरमा झर्ने, शहरमा बच्चा बढाउने, शहरमै डेरा गर्ने अनि खेतबारी बाँझो राख्ने गरेको देखिन्छ । तर त्यो कतिबेला गर्ने भनेर चाहिँ सोच्नुपर्छ । त्यसो गर्दै नगर्नु भनेको होइन । तर आफ्नो प्राथमिकता छुट्याउनुपर्छ । 

जस्तै नेपालमा होस् या विदेशमा कम्पनीहरुले सञ्चय कोष भनेर रकम काटिदिएको हुन्छ  । सबै पैसा दिए किन काट्नुपर्‍यो भन्ने पनि लाग्छ होला तपाईंलाई । तर त्यो भनेको एउटा नियम हो । मानिसमा नियम र अनुशासन हुनुपर्छ अनि मात्र सकारात्मक सोचको विकास हुन्छ । धेरै गरिबीमा रहेका मानिसमा खराब आदतहरु हुन्छन् । 

जस्तै जाँडरक्सी खाने पैसा नजोगाउने पनि हुन्छ । त्यसैले सबैभन्दा पहिला यस्ता खराब आदत पनि छाड्नु पर्छ बचत गर्नका लागि । अनुशासन भनेको जाँगर हो । मानिसमा जाँगर हुनुपर्छ, काममा निरन्तर लागिरहने । 

व्यवसायको बाटो 

कुनै पनि काम थाल्दा व्यवसायिक योजना चाहिन्छ, यसमा दुईमत छैन । तर व्यवसायिक योजना बनाउदा धेरै कुरामा ध्यान दिनु पर्छ । कहिले पनि त्यसले गर्‍यो कमायो ।

म पनि गर्छु भनेर अन्दाजको भरमा काम थाल्न हुँदैन । उहिले हाम्रो बुढापाकाले भन्थे नि, ‘पैसा भयो तर राख्ने ठाउँ भएन रे, तर जब थैली किन्यो पैसा सकियो रे’, त्यो हुन भएन । 

सबैभन्दा पहिला पुँजीमा ध्यान दिनुपर्दछ । त्यसपछि सीप, बजार र जोखिमको पनि पूर्व तयारी गर्नुपर्छ । 

जस्तो तपाईंसँग पाँच लाख छ तर तपाईँ १० लाखको व्यवसाय गर्न चाहनुहुन्छ भने पाँच लाख ऋण कहाँबाट लिने र कसरी तिर्ने भनेर तपाईंले योजनामा समावेश गर्नुपर्छ । अनि भोलि केही जोखिम आयो भने के गर्ने त्यसको पनि तयारी गर्नुपर्छ । जस्तै बीमा पो गर्ने हो कि । बजारमा के माग छ भनेर ध्यान दिनपर्छ । 

पालिकाको भूमिका

कहिलेकाहीँ हामी काम उल्टो गर्छौं । सरकारले पनि किसानलाई खेती गर्नुअघि नै अनुदान दिन्छ । त्यसो गर्नुभन्दा तिमी उत्पादन गर म किन्छु भन्दा हुँदैन र ? त्यही अनुदानबाट बरु पाँच रुपैयाँ बढी दिएर किन्नु नि । पैसा नै पहिला दिएपछि त उसले खाइहाल्छ नि ।

त्यसैले अब पालिकाहरुले यस्तो कुरामा ध्यान दिने बेला भएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा गएको होस्, फर्किएको होस् या यही केही गर्छु भन्ने युवालाई होस् । काममा प्रोत्साहित गर्न पालिकाले अब काम थाल्नु पर्छ ।

किनकि उसँग वैदेशिक रोजगारीमा जाने, फर्कने, र गाउँमा भएका युवाको तथ्याँक छ । आफने गाउँमा के सम्भावना छ खोज्नु पर्‍यो र त्यसमा लगानी बढाउनु पर्‍यो । अहिले उत्पादन गरेर मात्र कहाँ लाने बजारको समस्या छ भन्ने कुरा पनि आउनु पर्‍यो ।

त्यसैले गाउँपालिकाले अब सम्भावना र अवसरको खोजी गर्दै विदेशमा रहेका युवाको कमाइलाई उत्पादनमूलक क्षेत्रमा लगानी गर्ने बेला आएको छ । पालिकाको यसमा ठूलो भूमिका हुन्छ ।

गाउँपालिकासँगै जिल्ला, प्रदेश र सङ्घको पनि समन्वय हुन पर्‍यो । त्यसोभयो भने सहज हुन्छ । अहिले त हामी अल्मलिएका छौं । यसरी न व्यक्तिको समृद्धि, हुन्छ न देशको । 

अन्तिम अपडेट: मंसिर ११, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

आईपीएल इतिहासकै महँगा खेलाडी बने श्रेयस अय्यर, २६ कराेड ७५ लाख भारुमा पञ्जाबमा अनुबन्ध

२

कांग्रेसकाे केन्द्रीय कोषाध्यक्षमा उमेश श्रेष्ठ मनोनीत

३

श्रेयस अय्यरकाे रेकर्ड ताेडियाे, लखनउले ऋषभ पन्तलाई २७ कराेड भारुमा अनुबन्ध गर्‍याे

४

एमालेले काठमाण्डौ महानगरको जरीवाना पत्र बुझ्न मानेन, मेयर शाहले स्टन्टबाजी गरेको आरोप

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई