बीबीसी सय प्रभावशाली महिलाको सूचीमा परेकी पर्यावरण अभियन्ता ...
मंसिर २०, २०८१ बिहिबार
ताप्लेजुङ – ताप्लेजुङमा सुन्तलाको राजधानी भनेर चिनिने फुङलिङ नगरपालिका ८ दोखुमा सुन्तलाका बोट सुकेपछि किसान चिन्तित बनेका छन् । त्यस क्षेत्रमा किसानले लगाएका झण्डै पाँच हजार सुन्तलाका बोट सुकेर नष्ट भएका छन् ।
त्यस क्षेत्रमा प्रत्येक घरमा पाँच सयदेखि एक हजार बोटमा सुन्तला फल्ने गरेका थिए । तर अहिले सबै बोट सुकेकाे त्यहाँका सुन्तला व्यवसायी जंघ सुनुवारले बताउनुभयो । बारीमा लगाइएका सात सय सुन्तलाका बोट सुकेपछि आफू चिन्तित भएको उहाँले बताउनुभयो ।
अर्का किसान कर्णबहादुर सुनवारले पाँच सय बोट सुकेकाे बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘वार्षिक झण्डै पाँच लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्ने गरेको थिएँ, अब सबै बोट मरेपछि के गर्ने ? अन्योल छ ।’
सुन्तला उत्पादन हुँदा किसानलाई बजारको कुनै समस्या थिएन र अहिले पनि छैन । उत्पादन भएका सुन्तला जिल्ला सदरमुकाम फुङलिङ बजारमा खपत हुने गर्दछ । तर सुन्तलाको बोट नै मरेपछि अब किसानलाई समस्या मात्र भएको छैन, घर चलाउन नै धौधौ परेको छ ।
चार सय बोटमध्ये दुई सय बोट मरेपछि आगो बालेर सकिएको कृषक वसन्त सुनुवारले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘सुन्तलाका बोट रोग लागेर काम नलाग्ने भएका छन् । सबै सुकेर बाल्ने बेला भए पनि बारीमा सिमी, घिरौला, लौका जस्ता तरकारीमा थाक्रोको रुपमा प्रयोग गरिएको तर आम्दानी भने भएको छैन ।’
दोखुका ५० घरपरिवारले सुन्तला बिक्री गरेर घर खर्च धान्ने गरेको थिए तर अहिले आम्दानी नै भएको छैन ।
त्यस्तै ताप्लेजुङमै मिठो सुन्तला फल्ने मानिने मैवाखोला गाउँपालिका १ ढुङ्गेसाँघु तेल्लाबुङमा पनि सुन्तलाका बोट मरेका छन् । कृषक तुलसी खतिवडाले भन्नुभयो, ‘मीठा र रसिला सुन्तला उत्पादन हुन्थ्यो तर अहिले बोट नै मरेर सकिए ।’
सुन्तलाको बोट मरेपछि त्यस ठाउँमा अरु बाली पनि नहुने भएका कारण समस्यामा परेको किसान बताउँछन् । ताप्लेजुङका धेरै क्षेत्रमा सुन्तलाका बोट मर्नु मौसम परिवर्तन पनि एक कारण भएको विज्ञको भनाइ छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।