खाल्सा क्षेत्रमा पापानी चाड शुरू
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
लमजुङ – आफैँमा चिसो हावापानी हुन्छ, हिमाली क्षेत्रमा । मंसिर महिनाको सुरुवातसँगै हिमाली जिल्ला मनाङमा पनि बिस्तारै चिसो बढ्न थालेको छ ।
प्रायः बाह्रै महिना मनाङमा जाडो हुन्छ । विशेषगरी हरेक वर्ष मंसिर, पुस र माघ महिनामा यहाँ बढी जाडो हुन्छ । यस समयमा जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा हिउँ पर्छ ।
मनाङमा अहिले बिहान र बेलुकाको समयमा अति जाडो हुन थालेको छ । यो समयमा बजार तथा बाटोहरुमा मानिसहरुको चहलपहल घटेको छ ।
स्थानीय सञ्चारकर्मी नेगमका अनुसार मनाङमा चिसो बढे पनि मनाङसम्म आउने पर्यटकको संख्या बढ्दो छ । जाडो महिनामा हिउँसँग खेल्न, रमाउन पाउने भएकाले पनि चिसो मौसममा पर्यटकहरु मनाङसम्म पुग्छन् ।
मंसिर, पुस र माघ महिनामा जाडो छल्नका लागि स्थानीयहरु देशका विभिन्न ठाउँमा पुग्ने गर्दछन् ।
मनाङ–चामेका सन्तोष लामाका अनुसार जिल्लाको माथिल्ला भेगहरुमा हिउँ पर्न सुरु भइसकेको छ । तल्लो क्षेत्रमा भने हालसालै खासै हिउँ पर्दैन ।
बिस्तारै तल्लो भेगहरुमा पनि हिउँ पर्न सुरु हुने लामा बताउनुहुन्छ । माथिल्ला भेगहरुमा हिउँ पर्न थालेसँगै तल्लो भेगहरुमा चिसो बढ्दै गएको स्थानीयहरु बताउँछन् ।
माथिल्ला भेगमा रहेका खर्कहरुबाट घरपालुवा पशु जिल्लाको तल्लो भेगहरुमा सार्ने तयारीमा किसानहरु जुटेको पनि नेगमले बताउनुभयो ।
‘अबका तीन महिना माथिल्ला भेगहरुमा हिउँ पर्छ । अति जाडो हुन्छ । घाँस पूरै हिउँले पुर्छ । त्यसैले माथिल्लो भेगमा रहेका खर्कबाट किसानहरु घरपालुवा पशु तल्लो भेगमा सार्ने तयारीमा जुटिसकेका छन्,’ नेगमले थप्नुभयो ।
यस क्षेत्रका किसानहरुको माथिल्लो भेग र तल्लो भेगमा गरी २ गोठ रहेका हुन्छन् । चिसो बढेसँगै माथिल्लो भेगमा रहेका खर्कबाट किसानहरुले घरपालुवा पशु याक, चौँरी, च्याङ्ग्रा र भेडाबाख्रा जिल्लाको तल्लो भेगमा रहेका तालगाउँ, धारापानी, दानाक्यू लगायतमा ठाउँमा सार्ने गर्दछन् ।
मंसिर, पुस र माघ महिना मनाङमा हिमपात हुने भएकोले स्थानीय चिसो मौसम सुरु हुनुअगावै दाउरा संकलनमा जुट्छन् ।
होटल व्यवसायीहरुले कामदार लगाएरै दाउरा संकलन गर्छन् । यो समयमा जिल्लामा रहेका विभिन्न सरकारी तथा गैरसरकारी संघसंस्थामा काम गर्ने कर्मचारीहरुले स्थानीयबाट दाउरा खरिद गर्छन् ।
स्थानीयका अनुसार स्थानीयबासी तथा कर्मचारीहरुलाई आफ्नो व्यक्तिगत उपयोगको लागि दाउरा संकलन गर्नको लागि कुनै समस्या छैन । कर्मचारीहरु कार्यालयकै कामकाजमै व्यस्त हुने भएकाले दाउरा संकलन गर्न भ्याउदैनन् ।
त्यसैले विभिन्न कार्यालयका कर्मचारीहरुले स्थानीयबाटै दाउरा खरिद गर्छन् ।
दाउरा संकलन गर्नेहरुले नियम अनुसार शुल्क तिरी दाउरा संकलन गर्नुपपर्ने चामेकी धनमाया विकले बताउनुभयो ।
‘शुल्क तिरी दाउरा जम्मा गर्छौँ । दाउरा बेच्दा प्रतिभारी १५० रुपैयाँ लिन्छाैं । एक चट्टा दाउरा घरसम्म पुर्याइदिएको १०,००० रुपैयाँ लाग्छ,’ उहाँले भन्नुभयो ।
हरेक गाउँपालिकाले दाउरा संकलनको लागि स्थानीय स्तरमै दाउरा संकलन समिति गठन गर्छ । दाउरा सकंलनसम्बन्धी आवश्यक नीति–नियम बनाइन्छ ।
‘समितिको रोहवरमा मात्रै दाउरा संकलन हुने गर्दछ,’ चामे गाउँपालिकास्तरीय दाउरा संकलन समितिकी अध्यक्ष अनिता लामाले भन्नुभयो ।
चिसो समयमा स्थानीयले आगो ताप्नका लागि दाउराको उपयोग गर्छन् ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
श्यामशितल परियार उज्यालोकाे लमजुङ र मनाङ जिल्ला सम्वाददाता हुनुहुन्छ ।