वन अतिक्रमण गरेर बनाइएका टहरामा डाेजर
फागुन ३, २०८१ शनिबार
‘गाउँ गाउँजस्तो छैन,
शहर शहरजस्तो छैन,
कस–कसले के–के गर्दिए कुन्नि,
आफू जन्मिएको ठाउँ नै चिनिँदैन ।’
कवि हेम हमालको कवितामा भनिएझैँ तीव्ररूपमा भइरहेको बसाइँसराइ र वैदेशिक रोजगारीप्रतिको बढ्दो आकर्षणका कारण गाउँ रित्तिदै गएका छन् । अचेल गाउँ गाउँजस्ता रहेनन् भने शहर पनि वर्णशङ्कर हुँदै जान थालेको छ ।
चार/पाँच वर्षअघिसम्म दुर्गम मानिएका गाउँहरूमा पछिल्लो समय विकासको लहर चलेको छ । तैपनि गाउँ रित्तिने क्रम बढ्नु निक्कै चिन्ताको विषय बनेको छ ।
सडक, सञ्चार, शिक्षा र स्वास्थ्यको पहुँचसँगै विकास निर्माणले गति लिएको छ । अझ सङ्घीयता कार्यान्वयनमा आएसँगै पालिका सबल हुँदा विकासका कार्यक्रम गाउँ केन्द्रित भएका छन् । घरआँगनमै गाडी गुड्ने सडक छन् । नजिकै विद्यालय छ । वडा कार्यालयसँगै स्वास्थ्य चौकी, घरघरमा झलमल्ल बिजुली, घाँस पराल बोकेर घरगोठमा पुग्ने ट्र्याक्टर, मोटरसाइकल सबैको सुविधा गाउँमा भए पनि गाउँ छोड्दै शहर झर्ने र मधेश पस्नेहरूको सङ्ख्या वर्षेनि बढ्दै गएको हो ।
विकास र पूर्वाधार तथा सेवा सुविधा गाउँमा पुगे पनि बढ्दो बसाइँसराइले यसलाई ओझेलमा पारेको छ । गाउँ छोड्ने क्रम बढेसँगै गाउँघर रित्तो हुन थालेका म्याग्दीको रघुुगङ्गा गाउँपालिका–६ ठाडाखानीका टेकबहादुर छन्त्यालले बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, ‘गाउँमा घरहरू त छन् तर ती घरमा बस्ने मानिसहरू छैनन् । बस्ती पातलिँदै जान थालेको छ । भीरपहरा र खोलाहरू छिचोल्दै गाउँमै सडक पुगेको छ । सुविधा थपिएका छन् । विद्यालय, स्वास्थ्य चौकीदेखि लिएर खानेपानी र सिँचाइको राम्रो सुविधा भए पनि मानिसहरू थप सुविधाको खोजिमा शहर बजार र तराईतिर जाने क्रम भने झन बढ्दै जान थालेका छन् ।’
यो म्याग्दीको मात्रै समस्या रहेन । धेरैजसो जिल्लामा छिटपुटबाहेक गाउँहरू पछिल्लो समय बसाइँसराइका कारण उजाडिँदै जान थालेका छन् । दुर्गम गाउँहरूबाट मात्रै होइन सदरमुकाम नजिक र सबै कुराको सुविधा पुगेका क्षेत्रबाटसमेत शहरमा बसाइँसराइ बढ्दै गएको छ ।
बसाइँसराइ समस्या र चुनौती बनेको जनप्रतिनिधिहरू बताउँछन् । बेनी नगरपालिका–२ का वडाध्यक्ष यामबहादुर कार्की गाउँमा विकासले गति लिँदै गरे पनि बसाइँ सर्नेको सङ्ख्यामा भने कमी आउन नसकेकोमा चिन्ता व्यक्त गर्नुहुन्छ । गाउँमा साह्रोगाह्रो र आपत्–विपद् पर्दा सहयोग गर्ने छिमेकी घट्दै जान थालेका छन् ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।