त्रिदेशीय सीमाक्षेत्रमा ६ वर्षमा जम्मा दुई पटक मात्र सशस्त्रको गस्ती

मंसिर २९, २०७६ आइतबार १९:४१:३६ | शंकर धामी

दार्चुला - सीमा सुरक्षाको जिम्मेवारी पाएको सशस्त्र प्रहरीले दार्चुलामा उपस्थिति जनाएको ६ वर्ष पूरा हुँदैछ ।

२०७० साल मंसिरमा सम्पन्न दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनलगत्तै माघ ७ गते दार्चुला सदरमुकाम खलंगामा सशस्त्र प्रहरीको सीमा सुरक्षा गुल्म स्थापना भएको थियो । तर दार्चुला सदरमुकाममा गुल्म स्थापना भएको ६ वर्षको अवधिमा दुइपटक मात्रै सशस्त्रको टोलीले व्यासक्षेत्रमा गस्ती गरेको छ ।

भारतबाट सीमा अतिक्रमण भएको कालापानी क्षेत्र र नेपाल, भारत तथा चीनको त्रिदेशीय सीमाक्षेत्रमा सशस्त्र प्रहरीको उपस्थिति मात्रै होइन निगरानीसम्म पनि प्रभावकारी बन्न सकेको छैन । दार्चुलामा सशस्त्र प्रहरीको गुल्म स्थापना गर्ने बेला नै जिल्लाका सरोकारवालाहरुले सिमाक्षेत्रमा सशस्त्र प्रहरीको गुल्म राख्नुपर्ने बताएका थिए । तर त्यतिबेला सदरमुकाम केन्द्रीत गरी गुल्म स्थापना गरिएको नेपाल पत्रकार महासंघ दार्चुलाका अध्यक्ष शंकर सिंह धामी बताउनुहुन्छ ।

पछिल्लो समय खलंगामा रहेकाे सशस्त्र प्रहरी गुल्मको नाम परिवर्तन गरिएको छ । सशस्त्र प्रहरीको ५० नम्बर गुल्म हेडक्वार्टरको रुपमा खलंगाको ब्यारेक रहेको छ । पछिल्लो नाममा सीमा सुरक्षाको शब्दावली नै हटाइएको छ । देशभरका सबै जिल्ला सदरमुकाममा सशस्त्र प्रहरीको उपस्थिति गराउने नयाँ नीतिसँगै सीमा सुरक्षाको शब्दावली हटेको हो ।

खलंगामा रहेकाे सशस्त्र प्रहरीको ५० नम्बर गुल्मको अभिलेखअनुसार स्थापनाकालदेखि हालसम्म ११ पटक महाकाली किनारको सीमाक्षेत्रमा सशस्त्र प्रहरीको फोर्स मार्च (गस्ती) भएको छ । सदरमुकामदेखि उत्तरतर्फको सीमाक्षेत्रलाई लक्षित गरी समय समयमा लामो गस्ती परिचालन गरिएको ५० नम्बर गुल्मका गुल्मपति डम्बरबहादुर बिष्ट बताउनुहुन्छ ।

सशस्त्र प्रहरीको अधिकांश फोर्स मार्च राप्लाको दुम्लिङसम्म मात्रै भएको छ । दुम्लिङभन्दा अगाडि उत्तरतर्फको सीमाक्षेत्रमा पैदल मार्ग क्षतिग्रस्त भएकोले नियमित गस्ती हुन नसकेको गुल्मपति बिष्टले बताउनुभयो ।

सशस्त्र प्रहरीको गस्ती तिंकर भञ्ज्याङको १ नम्बर पिलरसम्म दुई पटक, व्यासको छाङरुसम्म दुई पटक र दुम्लिङसम्म ७ पटक गरिएको अभिलेख छ । तर व्यास गाउँपालिकाको वडा नम्बर १ को छाङरु र तिंकरसम्मको क्षेत्रमा दुइपटक मात्रै सशस्त्र प्रहरीको गस्ती टोली पुगेको छाङरुका स्थानीय बासिन्दा जीतसिह बोहराको भनाइ छ ।

सशस्त्र प्रहरीले पहिलो पटक २०७१ कार्तिक २१ देखि दुइ हप्तासम्म व्यासको छाङरु हुँदै तिंकर भञ्ज्याङको १ नम्बर पिलरसम्म गस्ती गरेको थियो । नेपाल र चीनको सिमाना छुट्याउने १ नम्बर पिलरसम्म सशस्त्र प्रहरीको टोली पुगेको यो पहिलो पटक थियाे ।

त्रिदेशीय सीमाक्षेत्रमा गरिएको पहिलो गस्तीको नेतृत्व तत्कालीन गुल्मपति वीरसिह साहु स्वयंले गर्नुभएकाे थियाे । दार्चुला सदरमुकाम खलंगादेखि तिंकर भञ्ज्याङसम्म पुग्न मात्रै ५ दिन लागेको अभिलेख छ ।

दोस्रो पटक २०७५ जेठ १९ गते सशस्त्र प्रहरीको गस्ती टोली छाङरु र तिंकरका लागि प्रस्थान गरेको थियो । यो पटक छाङरुबाट कालापानीसम्म पुग्ने प्रयास पनि गरिएको थियो । तर छाङरुभन्दा २ किलोमिटर अगाडि तल्ला कौवाक्षेत्रमा बाटो भत्किएकाले सशस्त्र प्रहरीको टोली फर्किएको थियो ।

२०७४ फागुन महिनामा भारतीय पक्षले महाकाली नदीमा एकतर्फी रुपमा ४ काठेपुल निर्माण गरेको विषय सार्वजनिक भएपछि २०७५ जेठमा सशस्त्र प्रहरीको गस्ती टोली परिचालन गरिएको थियो । तत्कालीन गुल्मपति अम्बिकाप्रसाद जोशीले सशस्त्र प्रहरी निरीक्षक विकास थापाको नेतृत्वमा ३२ जना सुरक्षाकर्मीको टोली परिचालन गर्नुभएकाे थियाे ।

‘भिरालो ठाउँ र साँघुरो पैदल बाटोका कारण सीमाक्षेत्रमा गस्ती टोली परिचालन गर्न समस्या छ’, सशस्त्र प्रहरी ५० नम्बर गुल्मका गुल्मपति डम्बरबहादुर विष्टले भन्नुभयो । पछिल्लो समय भारतीय क्षेत्रको सडक निर्माणले नेपालतर्फको पैदल मार्ग क्षतिग्रस्त भएकोले छाङरु र तिंकरसम्म गस्ती गर्न नसकिएको उहाँको भनाइ छ ।

गएकाे साउन १६ देखि गुल्मपतिको जिम्मेवारीमा रहेका सशस्त्र प्रहरीका डीएसपी बिष्टले आफ्नो कार्यकालमा दुइ पटक फोर्स मार्च परिचालन गरेको बताउनुभयो । ‘दुम्लिङभन्दा अगाडि पैदलमार्ग भत्किएकाले जान सकिएन, दुबै पटकको गस्ती महाकाली किनारको दुम्लिङसम्म गरिएको छ’, उहाँले भन्नुभयो ।

गुल्मको अभिलेखअनुसार भदौ २३ देखि एक हप्तासम्म सशस्त्र प्रहरी नायव निरीक्षक लक्ष्मण बहादुर कार्कीको नेतृत्वमा ११ जनाको टोली गस्तीमा परिचालन गरिएको थियो ।

दोस्रो पटक सशस्त्र सहायक प्रहरी सहायक निरीक्षक शंकरदत्त पन्तको नेतृत्वमा ९ जनाको टोली कार्तिक ४ देखि १० गतेसम्म सीमाक्षेत्रमा परिचालन गरिएको गुल्मपति बिष्टले जानकारी दिनुभयो । सशस्त्र प्रहरीको टोली गस्तीका लागि परिचालन गरिदा बाहिनी र हेडक्वार्टरको स्वीकृति लिने गरिएको छ । माथिल्लो निकायको स्वीकृतिपछि मात्रै टोली परिचालन हुने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।

सशस्त्र प्रहरीका केही सुरक्षाकर्मीलाई सीमाक्षेत्रको अवस्थाबारे अवलोकन र निगरानी गर्न सादा पोशाकमा समेत परिचालन गरिएको सशस्त्र प्रहरीका एक क कनिष्ठ अधिकारीले बताउनुभयो ।

सशस्त्र प्रहरीका डीएसपी भीमबहादुर चन्दले आफ्नो कार्यकालमा दुइपटक व्यासक्षेत्रको भ्रमण गर्नुभएकाे थियाे । २०७५ भदौमा चिनियाँ अधिकारीसँगको समन्वय बैठकमा सहभागी हुने क्रममा सशस्त्र प्रहरीका डीएसपी चन्दले पहिलो पटक व्यासक्षेत्रको भ्रमण गर्नुभएको थियो । त्यतिबेला ३ दिनको समय त्यसक्षेत्रमा बिताएको उहाँको भनाइ छ ।

२०७६ वैशाखमा पनि नेपाल प्रहरीको टोली खलंगाबाट व्यासको छाङरुमा पुर्‍याउने क्रममा हेलिकप्टरमार्फत डीएसपी चन्द दोस्रो पटक व्यास क्षेत्र पुग्नुभएकाे थियाे । व्यास क्षेत्र जोड्ने पैदलमार्ग भारतीय सडक निर्माणले भत्किएपछि हेलिकप्टरमार्फत खलंगाबाट व्यास क्षेत्रमा प्रहरी टोली सारिएको थियो । त्यतिबेला प्रमुख जिल्ला अधिकारीसहित जिल्लास्थित सुरक्षा प्रमुखहरुले हेलिकोप्टरमार्फत भ्रमण गरेका थिए ।

हालसम्म सदरमुकाममा मात्रै केन्द्रित रहेको सशस्त्र प्रहरीको उपस्थितिलाई व्यास क्षेत्रमा पुर्‍याउन लामो समयदेखि आवाज उठिरहेको छ । तर व्यासमा सुरक्षा पोष्ट स्थापनाको विषय अहिलेसम्म कागजी प्रक्रियामै अडकिएको छ ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर ७, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

शंकर धामी

दार्चुलाका पत्रकार शंकर धामी उज्यालोका जिल्ला सम्वाददाता हुनुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्