काठमाण्डौ – ‘हाम्रो यहाँ बिजोग भइसक्यो, जतिसक्दो छिटो हामीलाई नेपाल झिकाऊ ।’ 

कमाउन भनेर यूएई गएका श्रीमान् चन्द्रबहादुरले यसो भन्दा २५ वर्षे भागीरथी बोहोराको मन खङ्ग्रङ्ग भयो । 

कमाउला, जमाउला भन्ने सपना बाँडेर दुई लाख १० हजार ऋण काँधमा बोकी गरेका श्रीमानको बिजोग होला भन्ने कुरा भागीरथीको कल्पनाभन्दा बाहिरको थियो । लाखौँ रुपैयाँ तिरेर विदेश जाँदा राम्रो काम पाउनुको साटो अलपत्र परेको पहिलो चोटि सुन्नुभयो उहाँले । त्यो पनि आफ्नै श्रीमान्, भाइ, भिनाजु र आफ्नै गाउँका अन्य ।

विदेश जान्छु भन्दा पो पठाउनेहरू घरमै आइपुग्थेँ । अब विदेशमा अलपत्र परेका मानिसको उद्धार कसले गर्ला ? भागीरथीको दिमाग शून्य भयो ।

पठाउने एजेण्टले काम नलगाइदिए पनि नेपाल ल्याइ पो दिन्छन् कि भन्ने आसले फोन लगाउनुभयो । तर एजेण्टले फोन उठाएनन् । 

जाने कहाँ, भन्ने कसलाई, उद्धार कसरी हुन्छ ? कुनै पनि बाटो थाहा थिएन उहाँलाई । 

तर पनि थाहा छैन भनेर चुप लागेर बस्न सक्ने अवस्था रहेन । कमाउन गएका श्रीमानको रोडमा बस भएको छ । 

भागीरथीले श्रीमानलाई ढाडस दिँदै भन्नुभयो,‘तपाईँ नआत्तिई बस्नु, म अब काठमाण्डौ जान्छु र तपाईँलाई जसरी पनि नेपाल ल्याउँछु ।’

एजेण्टले दिएको आश्वासन

कैलालीको गौरीगङ्गा नगरपालिका १ हो भागीरथीको घर । दुई महिना अघिसम्म भागीरथीको घरको माहौल फरक थियो । श्रीमान् साथैमा थिए । सानोतिनो व्यापारबाट घर खर्च टरेकै थियो । तर उनीहरूको सानो संसारमा ठुलो आशाको दियो बालिदिए एजेण्ट राजीव क्षेत्री(वास्तविक नाम राजीव विष्ट)ले । 

राजीव भागीरथीका भाइका साथी हुन् । भाइसँग राजीवले कतारमा सँगै काम गरेका थिए । भाइको साथी भएका नाताले राजीवसँग फेसबुकमा कुरा हुन्थ्यो भागीरथीको  । कतारबाट फर्किएपछि एजेण्टको काम गरिरहेका राजीवले भागीरथीका श्रीमानलाई पनि राम्रो काममा विदेश पठाइदिने आश्वासन दिए । 

‘पहिला त उनले भने कि कतार पठाइदिन्छु राम्रो कामको अफर आएको छ,’ भागीरथी भन्नुहुन्छ,‘उसको कुरा हो जस्तो लाग्यो हामीले पनि उसले भनेअनुसार नै प्रक्रिया अघि बढायौँ ।’

भागीरथीका श्रीमानसँगै एकै गाउँका अन्य ७ जना पनि विदेश जाने भए । ७ जनालाई नै राजीव क्षेत्रीले कतार पठाउने कुरा भयो । सुरुमा कतार भने पनि भिसा यूएईको आयो । भिसा भने भिजिट थियो ।

भिजिट भिसामा जाँदाको अप्ठेराबारे खास जानकारी थिएन उनीहरूलाई । 

भागीरथीका अनुसार एजेण्टले यूएई बेकरीको काम लगाइदिने बताएका थिए । 

‘यो भिसा पनि श्रम स्वीकृति जस्तै हो, कम्पनीको छाप हुन्छ, तपाईँहरू ढुक्क हुनुस् भने, काम तपाईँले पाउनुहुन्छ भनेपछि होलाजस्तो लाग्यो नि,’ दुःखी भावमा भागीरथी भन्नुहुन्छ ।

सातै जनाले प्रतिव्यक्ति दुई लाख १० हजार रुपैयाँ बुझाए । एजेण्टले फरइभर ह्युमन रिसोर्स सोलुसन प्रालि म्यानपावरबाट पठाउने हो भनेका थिए । एजेण्टकै भरोसामा दुई महिनाअघि भागीरथीका श्रीमान्, भाइ, भिनाजु र गाउँका अन्यसहित सात जना भिजिट भिसामा उडे ।

तर यूएई पुगेको एक साता पनि नबित्दै रोडको बास भयो भन्ने खबर सुनेपछि भने भागीरथीलाई आफूमाथि भइरहेको हरेक कुराहरू सपना झैं लाग्न थाल्यो । 

‘एअरपोट पुग्नासाथ समस्या भएछ, एजेण्ट लिनै आएनछन्, जसोतसो कता कता सम्पर्क गरेर कोठासम्म त जानुभएछ, तर त्यहाँ त उहाँहरूजस्तै ५०÷६० जना अरू पनि रहेछन् रे,’ श्रीमानले फोनमा भनेको कुरा सुनाउनुहुन्छ भागीरथी ।

कोठामा बसेको करिब एक हप्ता पछि झन् अर्को समस्या भएको खबर आयो । ‘ती एजेण्टहरुले भाडा नै तिरेका रहेन छन्, अनि त्यो कोठाबाट पनि उहाँहरूलाई निकालिदिए छ, हामी त रोडमा छौँ भन्दै फोन गर्नुभयो,’ भागीरथी भन्नुहुन्छ,‘ म त रुन पनि सकिनँ, केही भन्न पनि सकिनँ, सोझा मानिसलाई त एजेण्टले बेचेर खाने रहेछन् ।’

चार दिनसम्म रोडमै बित्यो । त्यसपछि भने अलपत्र परेका उनीहरूको खबर गैर आवासीय नेपाली सङ्घ एनआरएनएसम्म पुग्यो । भागीरथीका श्रीमानसहित सातै जनालाई गैर आवासीय नेपाली सङ्घ एनआरएनएले बास र गाँसको व्यवस्था गर्‍यो ।

एजेण्टले बोल्ने झुट 

श्रीमान् उता समस्यामा परेपछि भागीरथीले राजीव क्षेत्रीसहित रिता राई लगायतका आफूसँग सम्पर्कमा भएका एजेण्टलाई पटक पटक सम्पर्क गर्नुभयो । 

भएको के हो र अब गर्ने के भनेर सल्लाह लिन पनि खोज्नुभयो । तर एजेण्टले झुटो आश्वासन दिन छाडेनन् । 

कहिले एक दुई दिनमा काममा लगाइदिन्छु भन्ने त कहिले अब नेपालबाट नै मानिस गएर त्यहाँ काम लगाइदिनेसम्म आश्वासन दिए  ।

‘आज आज भन्ने, भोलि भोलि भन्ने, नानी, बाबु आज हुन्छ भोलि हुन्छ भन्ने, कुरा त यति मीठा गर्ने कि कुरै नगरौँ तर व्यवहारमा एउटा कुरा पनि नहुने,’भागीरथी एजेण्टले दिएको आश्वासन सम्झँदै भन्नुहुन्छ,‘राजीव क्षेत्रीले त मलाई अर्को दीपावलीमा भाइटिका लगाउँछु बहिनीसम्म भन्यो, उता बुढोलाई अलपत्र परेको छ यहाँ मलाई बहिनी बनाएर टीका लगाउँछु भन्छन् एजेण्ट, कतिसम्म झुट बोल्न सक्छन् भन्ने त यहीबाट थाहा हुन्छ ।’

बिस्तारै एजेण्टले गर्ने व्यवहार पनि फेरिँदै गयो । फोन उठाउन छाडे । केही समयपछि मोबाइल नै अफ गरे । कहिलेकाहीँ सम्पर्क भइहाले पनि छोटो कुरा गर्ने, सकेसम्म फोनमा भन्दा पनि म्यासेजमा कुरा गर्ने गर्न थाले एजेण्टले ।

काम भइहाल्छ भने भन्ने आशै आसमा दुई महिना बित्न लाग्यो । न काम न खाने बस्ने टुङ्गो । पासपोर्टमा लागेको एक महिनाको भिजिट भिसासमेत सकियो ।

त्यसपछि भागीरथीका श्रीमानले यूएईबाट आफूलाई नेपाल झिकाउने प्रक्रिया गर्न श्रीमतीलाई आग्रह गरे ।

एजेण्टले फोन उठान छाडेपछि भागीरथीले कैलालीमा बसेर श्रीमानको उद्धार गर्न सकिने देख्नुभएन । 

दुई महिने बच्चा बोकेर कैलालीदेखि काठमाण्डौसम्म

भौगोलिक दूरीका हिसाबले पनि कैलालीदेखि बस चढेर काठमाण्डौसम्मको यात्रा गर्न सजिलो छैन । अझ भागीरथी त दुई महिनाको सुत्केरी । काखमा दुई महिने छोरो छ । घरमा अरू स–साना दुई बालबच्चा पनि । 

अरूलाई पठाउ न त भन्दा पनि आइदिने कोही छैनन् । सासुससुरा बितेको १२ वर्ष भइसक्यो । भएको एक जना भाइ पनि यूएईमा अलपत्र । बुवा आमा वृद्ध । भागीरथीले सोच्नुभयो ‘जे सुकै होस् म आफैं काठमाण्डौ जान्छु ।’

काठमाण्डौ आएर न्याय माग्न जाने कहाँ हो पनि थाहा छैन । काठमाण्डौ कति टाढा छ भन्ने अन्दाज पनि थिएन भागीरथीलाई । तर परदेशी भूमिमा अलपत्र परेका श्रीमानको पीरले भागीरथीलाई यस्ता कुरामा अल्झन दिएन । 

श्रीमानसँगै परदेशमा अलपत्र परेका गाउँका अन्यका परिवारलाई पनि न्याय माग्न काठमाण्डौ जाउँ भन्नुभयो । उहाँको कुरामा सबै जना सहमत भए । सबैले काठमाण्डौ आउने तयारी गरे ।

भागीरथीले पनि समूहबाट ४० हजार ऋण काढ्नुभयो । र दुई महिने छोरो च्यापेर गाउँका अन्य ६ जनासहित गएको बुधबार काठमाण्डौ आउने गाडी चढ्नुभयो । 

‘सुत्केरी ज्यान, यति सानो बच्चा, चिसो मौसम अनि बसमा यात्रा सजिलो छ कहाँ भयो र, भात न पानी हुँदै छाद्दै रुँदै आइयो नि,’ भागीरथी आफ्नो बाध्यता सुनाउनुहुन्छ,‘अर्काको देशमा श्रीमान् अलपत्र छन्, खानै पाएको छैन भन्छन्, सुत्केरी छु भनेर मन कहाँ मान्छ र ।’

काठमाण्डौको आएपछि चिनजानका एक जनाले वैदेशिक रोजगार विभागमा जान पर्ने बताए । त्यसपछि भागीरथीसहित सँगै आएका अन्य पनि शुक्रबार वैदेशिक रोजगार विभागको कार्यालयमा आए ।

वैदेशिक रोजगार विभागसँगै रहेको पिपल फोरमले निवेदन लेख्न र विभागमा दर्ता गर्न सघायो । निःशुल्क रूपमा यति सहयोग पाउँदा पनि निकै सहारा भएको छ भागीरथीलाई । 

पिपल फोरमले नै अब हुने बाँकी प्रक्रियाबारे सुझाएको छ, भने सहयोग गर्छौँ पनि भनेको छ । 

भागीरथी भन्नुहुन्छ,‘काठमाण्डौ आउँदा यति ठुलो सहरमा कहाँ जाने होला जस्तो लाग्थ्यो, तर अहिले त मनमा अलिकति पनि शान्ति मिलेको छ ।’

भागीरथीसहित उहाँका गाउँमा अन्य साथीहरू अहिले बसपार्कको एक होटलमा बसेर विभागको कार्यालय धाइरहनुभएको छ । 

एजेण्ट रिता राईको नाममा वैदेशिक रोजगारीका लागि भनेर रकम बैंकमार्फत हालिदिएको प्रमाण भएकाले पनि भागीरथीलाई न्याय पाइएला भन्ने झिनो आशा छ । 

विभागले फरइभर ह्युम्यान रिसोर्स सोलुशनसँग सम्पर्क गर्ने प्रयास गरिरहेको छ । 

तर काठमाण्डौमा सानो बच्चा लिएर होटलमा बस्दै विभागको कार्यालयमा आउजाउ गरिरहन सजिलो छैन । 

उता श्रीमानको अवस्था सुन्दा निवेदन दिएर घर फर्किइहाल्न पनि मनले मान्दैन । 

छोरो बिरामी भएपछि भने भागीरथीलाई अर्को चिन्ता थपिएको छ । 

‘उता तातो थियो,यत्रो बसको यात्रा गरेर आउँदा यहाँ फेरि चिसो भयो, बाबुलाई रुघा खोकी र ज्वरोले सताइरहेको छ, अस्पताल त लगेको छु,’ भागीरथी भन्नुहुन्छ,‘यस्तो होला भन्ने त सोचेको भए त म विदेश पठाउने नै थिएन ।’

यति टाढा नआउनु आइसकेपछि श्रीमानलाई स्वदेश फर्काएर छाड्ने अठोट लिनुभएको छ उहाँले ।

नजानेरै एजेण्टको कुरामा विश्वास गर्दा भोग्न परेका दुःख र हैरानी सम्झँदा भागीरथीलाई पछुतो लाग्छ । अहिलेसम्म जे भए पनि अब राम्रोसँग श्रीमान् स्वदेश आइदिए हुन्थ्यो भन्ने कामना गर्नुहुन्छ । 

भन्नुहुन्छ ‘काठमाण्डौबाट श्रीमानसँगै कैलाली फर्कन पाए हुन्थ्यो भन्ने छ, हेरौँ अब के हुन्छ ।’