बगेर खेर गइरहेछ भोटको नुन
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
कुनै समय भारतमा चौकीदारी गरेका शंखु अहिले फलफूल बगैँचाका ‘मालिक’
जुम्ला – कुनै समय रोजगारीको लागि भारतमा चौकीदारी गर्न जानुभएका जुम्लाका शंखु खत्री अहिले आफ्नै गाउँठाउँमा बगैँचाका मालिक बन्नुभएको छ ।
चन्दननाथ नगरपालिका वडा नम्बर १० का शंखुले बाँझा पाखाहरुलाई बगैँचामा परिणत गर्नुभयो । आफ्नो बाँझो जमिनमा ओखर, स्याउ लगायत फलफूलका बिरुवा रोपेर त्यसलाई नै आम्दानीको स्रोत बनाउनुभएका शंखु यही व्यवसायबाटै लखपति हुनु भएको छ ।
‘अहिले बर्सेनि ८० लाख रुपैयाँ भन्दा बढीको आम्दानी हुन्छ’, उहाँले बगैँचातिर आँखा दौडाउँदै भन्नुभयो, ‘स्याउ, ओखरबाट आएको फल तथा बिरुवा बिक्रीबाट आम्दानी हुने गरेको छ ।’
उहाँले यो वर्ष ७७ लाख रुपैयाँ बराबरको ओखरको बिरुवा मात्रै बिक्री गर्नुभयो । ६ लाख रुपैयाँको ओखर उत्पादन गर्नुभयो । यस्तै ३ लाख रुपैयाँ बराबरको स्याउ बिक्री गर्नुभयो ।
वि.सं २०४८ सालमा भारतको हिमाञ्चल सिम्लामा स्याउ बगैँचामा चौकीदारी गर्न पुग्नुभएको थियो उहाँ । एक वर्ष चौकीदारीको काम गरेर आफ्नै गाउँठाउँमा केही गर्ने सोच पलाएपछि उहाँ फेरि जुम्ला फर्किनुभयो । घर फर्केर स्याउ नर्सरी शुरु गर्नुभयो । नर्सरी सँगसँगै स्याउ उत्पादन पनि बढाउँदै जानुभयो । नर्सरीलाई उद्योगको रुपमा सञ्चालन गर्नुभयो । लामो समय स्याउ व्यवसायीको परिचय बनाउनुभएका शंखु पछिल्लो समय ओखर व्यवसायमा पनि अब्बल हुनुभएको छ । विभिन्न जातका ओखरहरुको उत्पादन गरेर बर्सेनि लाखाैँ रुपैयाँ आम्दानी गर्ने शंखुको बगैँचा अहिले दैनिक किसान र विज्ञहरुको थलोको रुपमा चिनिन थालेको छ ।
शंखुले फलफूल खेती बारे केही कुरा रोजगारीको क्रममा भारतमा पनि सिक्नुभयो । तर यसको प्रेरणा भने आफ्नै बुवाबाट पाउनुभयो । वि.सं २०२४ सालमा राजा महेन्द्रले जुम्लामा बागवानी फारमको स्थापना गर्नुभएको थियो । शंखुका बुवा कर्णजित खत्री पनि त्यही फारममा चौकीदारको काम गर्नुहुन्थ्यो । बुवा त्यहाँ काम गर्ने भएपछि शंखु पनि त्यहीँ हुर्किनुभयो । फलफूलबारे धेरै कुरा सिक्नुभयो । त्यहीँबाट उहाँलाई प्ररेरणा मिल्यो ।
करोडौँको जग्गामा हजारौँ ओखरका बिरुवा
अहिले शंखुको बगैँचा ३२ हजार बर्गमिटरमा फैलाएको छ । कुनै समय अरुको खेत अदियाँमा लिएर गर्जो टार्ने शंखुसँग अहिले करौडौँ रुपैयाँ मूल्यको जमिन छ ।
‘बुवाको नाममा एक कित्ता जग्गा थिएन, दुई कित्ता जग्गा माते खेत खान्थ्यौँ तर अहिले ६७ कित्ता जग्गा छ’, शंखुले आफ्नो खुसी साँट्दै भन्नुभयो, ‘स्याउ र ओखरका बोटको आम्दानीले नै यति सम्पत्ति जोड्न सकिएको हो ।’
खत्रीको बगैँचामा यो वर्ष १८ हजार ग्राफ्टिङ ओखरका बिरुवा उत्पादन भएका थिए । जसमा ११ हजार बिरुवा प्रति बिरुवा सात सयका दरले ७७ हजार रुपैयाँको बिक्री भइसकेका छन् । ग्राफ्टिङ ओखरका बिरुवाको सरकारी दर सात सय रुपैयाँ छ ।
यस्तै उहाँको बगैँचामा ओखरका बोटमा फल लाग्न थालेका छन् । एक हजार चारसय बिरुवा ओखर रोपेकोमा तीन सय बिरुवा फल्न थालेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले भिरालो जमिनमा स्याउ तथा ओखरका बिरुवा रोपेर जमिन भू क्षय हुनबाट पनि बचेको छ ।
पुरस्कारै पुरस्कार
किसान शंखु खत्रीले राम्रो स्याउ उत्पादन गरेवापत राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको पुरस्कारहरुबाट पुरस्कृत हुनुभएको छ । वि.स. २०७२ सालमा विराटनगरमा सम्पन्न नवाँै राष्ट्रिय कृषि मेलामा उत्कृष्ट स्याउ किसानको रुपमा पुस्कृत हुनुभएको थियो । यसैगरी मध्यपश्चिम क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालायबाट प्रथम राष्ट्रपति उत्कृष्ट किसानको रुपमा छनौट हुनुभयो । यस्तै जिल्लामा पनि विभिन्न पुरस्कारहरु पाइरहनुहुन्छ । शंखु भारतमा समेत पुस्कृत हुनुभएको छ ।
उहाँको बगैँचामा २४ टनको कोल्डस्टोर क्षमता पनि छ । सार्कस्तरीय कृषि क्षेत्रमा काम गरेवापत आफूलाई कोल्डस्टोर योजना परेको ३८ लाख रुपैयाँमा कोल्ड स्टोर स्थापना गरि स्याउ चिस्यान भइरहेको उहाँले बताउनुभयो ।
अनुसन्धान
शंखुले आफ्नो बगैँचामा जिल्ला बाहिरबाट पनि त्यहाँका स्थानीय ओखरका बिरुवा ल्याएर रोप्नुभएको छ । रोपेर फल फलाउनु भएको छ । उहाँले स्याउ तथा ओखरको थप अनुसन्धान थाल्नु भएको छ । उहाँले ओखरमा ग्राफ्टिङ गर्ने विधि त गर्दै आउनुभएको छ नै साथै विगत तीन वर्षदेखि ईटालीबाट ल्याएका स्याउ बिरुवा रोपेर स्याउ उत्पादन पनि गर्न थाल्नुभएको छ ।
व्यावसायिक रुपमा अब्बल भएपछि उहाँको स्याउ बगैँचामा विज्ञ सहितको सरोकारवालाको टोली जाने गरेको छ । उहाँलाई व्यवसायिक बनाउन कृषि विज्ञहरुले समेत सहयोग गर्दै आएका छन् । कृषि वैज्ञानिक खड्कभक्त पौडेलले शंखु खत्रीको मिहिनेत र लगानीमा थोरै प्राविधिक सहयोग गरेको बताउनुभयो । वि.सं २०३६ सालामा बागवानी फारम जुम्लामा कार्यालय प्रमुखको रुपमा काम गर्न आउनुभका पौडेलले ओखरको नयाँ अनुसन्धान, जिवातु उत्पादन गर्न, तालिमहरुमा सहयोग गर्नुभएको छ ।
विपन्न किसानलाई निःशुल्क बिरुवा
शंखुले आफूले उत्पादन गरेको ओखरका बिरुवा कहिलेकाहीँ किसानलाई निःशुल्क रुपमा पनि वितरण गर्नुहुन्छ । गएको शुक्रबार सरोकारवाला निकायहरुको सहभागितामा जुम्लाका २० जना किसानलाई पाँच पाँच बिरुवाका दरले ओखरका बिरुवा वितरण गर्नुभयो । आफूले अनुसन्धान गरेको बिरुवा जिल्लाभरि फैलियोस् र किसानको जीवनयापन सहज होस् भन्ने उहाँको सोचाइ छ ।
किसान खत्री जस्तै अहिले जुम्लामा स्याउ र ओखर खेतीमा धेरै किसान अगाडि बढेका छन् । पहिलेदेखि स्याउ खेती गर्दै आएका किसान स्याउ भन्दा ओखरमा तीन दुई गुणा बढी आम्दानी हुने भएकाले ओखर व्यवसाय गर्न थालेका छन् ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
नेत्र शाही
जुम्लामा बसेर पत्रकारिता गर्ने नेत्र शाही उज्यालोका जिल्ला सहकर्मी हुनुहुन्छ । 
1 Comments
समाचार
-
-
आजदेखि रातमा काठमाण्डौ प्लाजामा निःशुल्क पार्किङ गर्न सकिने
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
इङ्गल्यान्डका आर्चर आईपीएलको अक्सनमा सहभागी हुने
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
रूसको संसदमा रक्षा खर्चमा व्यापक वृद्धि गर्ने प्रस्ताव अनुमोदन
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
चिया बगानको जग्गा ३३ वर्षपछि सरकारको स्वामित्वमा
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
आज काठमाण्डौको दरबारमार्गमा एमालेको प्रदर्शन
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
डलरको भाउ अहिलेसम्मकै उच्च
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
अस्पतालहरूलाई सेवा शुल्क सार्वजनिक गर्न मन्त्रालयको परिपत्र, नगर...
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
११ वटा एयरलाइन्सले हवाई भाडादरको विवरण बुझाए
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
पहाडी भेगका केही ठाउँमा हल्का वर्षाको सम्भावना
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
तीन वर्षपछि ‘बी’ डिभिजन लिग माघमा हुँदै
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
युद्ध अपराधको आरोपमा इजरायलका प्रधानमन्त्री, पूर्व रक्षामन्त्री र...
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
सार्वभौम साख मूल्याङ्कनमा नेपालको सन्तोषजनक नतिजा, दक्षिण एशिय...
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
-
खोला किनारको २० मिटर मापदण्डको फैसलामा सर्वोच्चले पुनरावलोकन...
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
विचार
-
अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति भएर नेपालसँगको सम्बन्धमा खास...
कात्तिक २४, २०८१ शनिबार
-
जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्त्व
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
-
डेङ्गी सङ्क्रमणको उच्च जोखिम कात्तिक मसान्तसम्म
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
मेरो कथा मेरो भोगाई
-
युवाहरुलाई कृषि पेशामा लाग्न प्रेरित गरौँ
भदौ १९, २०८१ बुधबार
-
श्रमको लगानी स्वदेशमै गर्नुपर्छ
बैशाख १८, २०८१ मंगलबार
-
आधुनिक खेती गर्न सकेमा युवा जनशक्ति देशमै परिचालन गर्न सकिन्छ
चैत १६, २०८० शुक्रबार
चन्द्र मान श्रेष्ठ
March 7, 2022, 10:17 a.m.धेरै धन्यवाद छ फलफूलको समाचार दिनु भएकोमा । ओखरको सरकारि मूल्य त रु १००। मात्र हो सात सय होइन । वधाइ छ मेहनति कृषकलाइ । यो वर्ष धेरै परिमाणमा वाजुरामा फलफूल विरुवा रोपन भएको छ यसरि नै स्थलगत निरिक्षण गरि के कस्तो हुदैछ समाचार दिदै गर्नु हुनेछ ।