‛विदेशबाट फर्किएकालाई १० लाख ऋण भूकम्प पीडितलाई बाँड्ने राहत जस्तो होइन′

 पुष ४, २०७५ बुधबार १६:३८:२९ | सन्जिता देवकोटा

सरकारले विदेशबाट फर्किएका युवालाई सहुलियतमा ऋण दिने भन्दै निवेदनका लागि आह्वान गरेको छ । वैदेशक रोजगार प्रवर्द्धन बोड सचिवालय नयाँ बानेश्वरमा गएर वा इमेलमार्फत पनि आवेदन दिन सकिन्छ । यो वर्षका लागि यही पुस अन्तिमसम्म आवेदन दिने म्याद तोकिएको छ । सहुलियत कर्जा अधिकतम १० लाख रुपैयाँसम्म पाइनेछ । विदेशबाट फर्किएका कस्ता युवाले यो ऋण पाउँछन् ? अनि ऋण पाउने प्रक्रिया के छ त ? यिनै विषयमा हामीले वैदेशिक रोजगार प्रवर्द्धन बोर्डका कार्यकारी दिर्नेशक राजनप्रसाद श्रेष्ठसँग कुराकानी गरेका छौं ।

विदेशबाट फर्किएका युवालाई १० लाख रुपैयाँसम्म सहुलियत ऋणका लागि आह्वान गरिएको छ । ऋण विदेशबाट फर्किएका सबै युवाले पाउने हुन् ? या अरु केही मापदण्ड छ ?

वैदेशकि रोजगारीबाट फर्किएका दाजुभाइ दिदीबहिनीलाई लक्षित गरेर हामीले यो योजना ल्याएका हौं । तर विदेशबाट फर्किएका सबैले पाउने भन्ने हैन । विदेशबाट फर्किएको तीन वर्ष कटेको हुनु हुँदैन । यहाँ धेरैलाई कन्फ्युज भएको पाईयो । 

अनि विदेशमा कम्तिमा ६ महिना काम गरेर फर्किएको हुनैपर्छ । एक नम्बरमा बुझ्नपर्ने कुरा के हो भने यो ऋण सरकारले दिने हैन । यो ऋण सरकारले सहजिकरण गरेर बाणिज्य बैंकहरुले दिने हो । र अर्को बुझ्नुपर्ने कुरा के हो भने वैदेशिक रोजगार प्रवर्द्धन बोर्डको सचिवालयले यसको सहजिकरण मात्र गरेको हो । 

हामीले निवेदनका लागि आह्वान गर्यौं । संकलित निवेदनलाई स्क्रिनिङ गरेर मन्त्रालयमा पठाउँछौं ।

सुरुको चरणमा हामीले सहयोग मात्र गरेको हो । मलाई लाग्छ अर्को महत्वपूर्ण कुरा के हो भने निवेदन दिने सबैले ऋण पाउँदैनन् । र पाउनेले पनि सबैले १० लाख रुपैयाँ नै पाउँदैनन् । यो सरकारले भूकम्प पीडितलाई बाँड्ने राहतजस्तो हैन । सबै कुरा व्यवसायिक योजनामा भर पर्दछ । व्यवसायिक योजना नै महत्वपूर्ण छ । 

त्यसो भए विदेशबाट फर्किएको छु, निवेदन दिँदैमा ऋण पाउँछु भनेर सोच्न भएन । जति राम्रो आफ्नो व्यवसायिक योजना भयो त्यति नै ऋण पाउने सम्भावना हुने भयो हैन त ?

हो, हामीले खोजेको पनि त्यही हो । हामीले आह्वान गर्नुको उदेश्य पनि जो विदेशबाट फर्किनुभएको छ, उहाँहरुले केही सीप सिकेर फर्किनुभएको छ । उहाँहरुले व्यवसायिक योजनामा म यो सीप सिकेर फर्किएको छु, म यो काम गर्न चाहन्छु ।

मेरो सीपको प्रयोग गर्न चाहन्छु भनेर खुलाउनु पर्‍यो । यति पूँजी छ, म यस्तो व्यवसाय गर्न चाहन्छु त्यसका लागि मलाई यति आवश्यकता पर्छ भनेर प्रष्ट खुलाउन पर्‍यो । त्यसमा १० लाखले नपुग्न पनि सक्छ ।

तर पाउने सहुलियत ऋणको सीमा भने अधिकतम १० लाख रुपैयाँ मात्र हो । त्यसकै आधारमा सरकारले बाणिज्य बैंकहरुमा लोनका लागि सिफारिस गर्दछ । 

प्राप्त निवेदनमा उल्लेख गरिएका व्यवसायिक योजनाको मूल्याङकन कसले गर्छ ? कति ऋण पाउने भन्ने कुराको निर्धारण कसरी हुन्छ ?

यसको मूल्याँकनका लागि संयन्त्र छ । अहिले हाम्रो प्रारम्भिक आधार भनेको अर्थ मन्त्रालयबाट एउटा कार्यविधि आएको छ । यसमा कृषि पर्यटन थुप्रै कुराहरु छन् । यो एउटा कम्पोनेन्ट मात्र हो ।

त्यसैमा टेकेर हामी अघि बढेका हौं । यो एकीकृत कार्यविधि हो । हामीले  त निवेदन संकलन गर्ने मात्र हो । मन्त्रालयले अर्थ मन्त्रालय अथवा राष्ट्र बैंकसँग समन्वय गरेर व्यवसायिक योजनाको आधारमा छनोट गरेर सिफारिस गर्ने हो । मन्त्रालयमा पनि संयन्त्र चाहिँ छ । 

ऋणका लागि छनोट भएका युवाले बाणिज्य बैंकबाट ऋण लिन केके प्रक्रिया अपनाउनु पर्छ ?

सरकारले छनोट भएका युवालाई क वर्गका बाणिज्य बैंकलाई ऋणका लागि सिफारिस गर्ने हो । १० लाख हो अधिकतम सिमा । १० लाख रुपैयाँ चाहिने हो भने पनि त्यसमा खुलाउन पर्छ । पाँच वर्षमा म यो तिर्छु भन्नु पर्‍यो ।

र नपुगेको रकम म यसरी व्यवस्थापन गर्छु भन्नु पर्‍यो । सरकारले चाहेको त जो विदेशबाट फर्किनुभएको छ, उहाँलाई फेरि बाध्यताबस वैदेशिक रोजगारीमा जानु पर्ने अवस्था नहोस् भनेर मात्र हो । उहाँहरुको सीप यहीँ सदुपयोग होस्, पूँजी यहीँ राष्ट्र विकासमा सदुपयोग होस् भनेर सहजीकरण गर्न खोजेको हो ।

ऋण लिने व्यक्तिले व्यवसायिक योजना अनुसारको काम गर्‍या छ कि छैन भनेर अनुगमन हुन्छ कि हुँदैन ?

एकदमै हुन्छ । किन हुन्छ भने यो सहुलियत कर्जा भनेको बाणिज्य बैंकले दिने हो । स्वीकृत भएको परियोजनालाई नैै संरक्षणमा राखेर ऋण दिने हो । भनेपछि त उसलाई पनि आफूले लगानी यसै खेर नजाओस् भन्ने त हुन्छ ।

तर जो वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किनुभएको छ, उहाँहरुलाई आफ्नो समयको, परिश्रमको महत्व थाहा छ । र पैसाको महत्व थाहा छ । उहाँहरुले यसै त योजना बनाउनुहुन्न होला । केही गर्छु भनेर नै व्यवसायिक योजना बनाएर अघि बढ्ने हो । त्यसैले बाणिज्य बैंक र सरकारी तवरबाट नियमित अनुगमन हुन्छ । 

ऋण कसरी तिर्न पर्छ ? नतिर्नेलाई कस्तो कारवाही हुन्छ ?

प्रक्रियाहरु बन्दै छ । यो ऋण पाँच वर्षका लागि हो । तीन प्रतिशत भन्दा धेरै व्याज तिर्न पर्दैन । लगानी गरिसकेपछि लगानी गरेकै वर्ष तिर्न पर्छ भन्ने पनि हुँदैन । त्यसको तिर्नुपर्ने अवधि पाँच वर्ष हो ।

उसले महिनाको कति र कसरी बुझाउने भन्ने विषयमा गृहकार्य भइरहेको छ । हामीले निवेदनमा पनि खुलाएका छौं । सहुलियत कर्जाको व्याज अनुदान सम्बन्धी एकीकृत कार्यबिधिको दफा २२ बमोजिम कारवाही हुनेछ ।

कतिवयको चाहँदा चाहँदै पनि व्यवसाय राम्रो हुन सकेन भने स्थानीय र संघीय सरकारले केही बिचार गर्ला । तर नियतबस कर्जाको दुरुपयोग भयो भने कारवाही हुन्छ । 

यसअघि सरकारले ल्याएका युवा लक्षित यस्ता योजनामा बजेटको दुरुपयोग पनि भएको छ । सरकारको यो योजना पनि त्यस्तै पो हुने हो कि त ?

हामी पनि चिन्तित छौं यो विषयमा । दुरुपयोग नहोस् भनेर हामी चिन्तित छौं । तर हामीलाई के विश्वास छ भने विदेशबाट फर्किएका दाजुभाइले पैसा र श्रमको महत्व बुझ्नुभएको छ ।

उहाँहरुले दुरुपयोग गर्नुहुन्न भन्ने छ । यही गर्छु भनेपछि गर्नुहोला । तर व्यवसाय गर्ने सबै सफल हुन्छन् भन्ने हैन । भैपरी आउने अवस्थामा कसरी जाने भनेर हामी योजना बनाउँदै छौं । 

आफ्नै पूँजीमा केही गर्ने तर केही समयपछि सबै छाडेर फेरि विदेश पलायन हुने पनि थुप्रै उदाहरण छन् । त्यो अवस्थामा यो कार्यक्रम कार्यन्वयनका चुनौती कस्ता छन् ? 

पहिलो चुनौती त बजार नै हो । बजारलाई व्यवस्थापन नगर्ने हो भने सफल हुन गाह्रो छ । बजार व्यवस्थापन गर्ने जिम्मा कसको त ? यस विषयमा छलफल गर्न आवश्यक छ ।

मेरो व्यक्तिगत विचारमा अब अहिले त स्थानीय सरकार छ । उसलाई यति पावर छ, उहाँहरुले आफ्नो कार्यक्षेत्रमा व्यवसाय गर्ने युवाको बजार व्यवस्थापनमा सहयोग गर्नु पर्छ ।

त्यही अनुसार संघीय सरकारले नीति नियम बनाउन पर्छ र प्रदेश सरकारले सहजिकरण गर्न आवश्यक छ । सबै जिम्मेवार हुनुपर्‍यो र सबै मिलेर अघि बढ्न पर्दछ । 

अन्तिम अपडेट: मंसिर ६, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

सन्जिता देवकोटा

उज्यालोमा कार्यरत सन्जिता देवकोटा वैदेशिक रोजगार र नेपाली महिलाका बिषयमा कलम चलाउनुहुन्छ ।  

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

जहाजमा उड्ने पैसा नहुँदा विश्वकप क्रिकेट खेल्न नेत्रहीन टोली रेलबाटै पाकिस्तान प्रस्थान

२

नेपाल एअरलाइन्सको अन्तर्राष्ट्रिय भाडादरमा छुट

३

युक्रेनले पहिलो पटक बेलायती मिसाइल रुसमा प्रहार गर्‍यो

४

अलैंचीको मूल्य उच्च विन्दूमा, ४० किलाेकाे एक लाख सात हजार रुपैयाँ

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई