उद्योगबाट निस्किएको प्रदूषित पानीले रामग्राम र पाल्हीनन्दन दुर्ग...
मंसिर १३, २०८१ बिहिबार
काठमाडौं – सुन्धाराको काठमाडौं मल अगाडि मान्छेको भिडभाड अनि गाडीको ट्याँट्याँ र टुँटुँ । कोही गीत गाएर गुजारा गर्न सडकपेटीमा बसेका छन्, त कोही सडकमै हात फिँजाएर मागिरहेका छन् । महँगा लुगामा महँगो अत्तर छर्केर सामान किन्न मलभित्र जाँदै गरेका र भित्रबाट फर्किदै गरेकाहरुको पनि कमी छैन बाटामा । आ–आफ्नो गन्तव्यको गाडी पर्खिरहेकाहरु पनि उत्तिकै छन् । यही भिडमा पानीले भिजेको भुइँमा टुक्रुक्क बसेर अगरबत्ती बेचिरहेका गोरखाका लोकेन्द्र भट्ट पनि हुनुहुन्छ । उहाँ आरआर क्याम्पसमा पत्रकारिता विषयमा स्नातकोत्तर तह पढ्दै हुनुहुन्छ ।
सानै उमेरमा कुनै कारणले दुखेका आँखाको उपचार गर्न नसक्दा उहाँले भौतिक रुपमा संसार देख्न छोड्नुभयो । गरिबीका कारण शहरमा उपचार गराउन नसकेको र गाउँमै झारफुक र सामान्य ओखतीमूलो गर्दा आँखाको ज्योती गुमेको उहाँ बताउनुहुन्छ ।
तर उहाँले पढाइलाई भने छोड्नु भएन । ब्रेललिपीमार्फत उहाँले २०६२ सालमा पोखराको अमरसिंह उच्च माविबाट एसएलसी उत्तीर्ण हुनुभयो । एसएलसी दिएपछि काठमाडौं आएर उच्च शिक्षा शुरु गरेका लोकेन्द्र छात्रवृत्ति पाएर पढ्न सजिलो भए पनि काम पाउन भने गाह्रो भएको बताउनुहुन्छ ।
३२ वर्षीय भट्ट काठमाडौंको नयाँबजारमा कोठा भाडामा लिएर आमा र श्रीमतीसँगै बस्नुहुन्छ । ‘बहिनीको बिहे भइसक्यो । अर्को विवाह गरेका बुवा कालिमाटीमा तरकारी व्यवसाय गर्छन्, कान्छी आमाबाट दुईजना भाइबहिनी छन्’, लोकेन्द्रले परिवारको संक्षिप्त जानकारी दिनुभयो ।
मिडियामा काम गर्ने रहर पालेका लोकेन्द्रले रेडियो प्रस्तुतीसम्बन्धी तालिम लिएर चार वर्षसम्म एफएममा अपाङ्गतासम्बन्धी साप्ताहिक कार्यक्रम पनि चलाउनुभयो । तर त्यसबाट मात्र जीविका चलाउन मुश्किल भएपछि अरु विकल्प खोज्नुपरेको उहाँको भनाई छ ।
चोकमा गीत गाएर वा दुख देखाएर मागेर खानुभन्दा धूप बेच्ने काम उहाँलाई राम्रो लाग्यो । अनि सुरु भयो धूपको व्यापार । लोकेन्द्रले ठमेलबाट ९० रुपैयाँमा किनेर ल्याउने धूप सय रुपैयाँमा बेच्नुहुन्छ । दिनभरिमा २५÷३० वटा धूपका प्याकेट विक्री गरेर ३ सय रुपैयाँसम्म कमाइ हुन्छ । चार वर्ष भयो उहाँले यसरी धूप बेच्न थालेको ।
लोकेन्द्र नयाँ बजारबाट प्रदर्शनीमार्गमा रहेको आरआर क्याम्पसमा बिहान ६ बजे पुग्नुहुन्छ । कक्षा सकेर निस्कँदा ११ बज्छ । कोठामा फर्केर खाना खाएपछि धूपको बोरा बोकेर निस्कनुहुन्छ, अनि सुरु हुन्छ आफ्नै खुशीको व्यापार । धूप बेच्न कहिले स्वयम्भू, कहिले रत्नपार्क कहिले सुन्धारा त कहिले पशुपतिनाथसम्म पुग्ने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
धूप बेच्ने क्रममा कति–पटक त ठगिनु पनि परेको अनुभव छ, लोकेन्द्रसँग । एकपटक संकटा मन्दिरको आडैमा उहाँसँग कसैले धूपको एउटा बट्टा किन्छु भन्यो र लियो अनि आफूसँग हजारको नोट रहेको भन्दै ९ सय रुपैयाँ फिर्ता माग्यो । उहाँले थपक्क मान्नुभयो । तर धूप र ९ सय रुपैयाँ लिएर त्यो मान्छे भाग्यो । उहाँले केही गर्न सक्नुभएन । आफूलाई दिउँसै ठग्ने त्यो व्यक्तिको हुलिया कस्तो छ भन्नेसम्म पनि उहाँले थाहा पाउनु भएन । मेहनत गरेर बाँच्न संघर्ष गरिरहेकाहरुलाई पनि छट्टुहरुले ठगेको सम्झँदा उहाँलाई दुःख लाग्छ ।
‘बिहान कक्षामा र बेलुका किताबमा पढेका कुरा धूप बेच्न बसेको बेला पनि दिमागमा आइरहन्छ’, लोकेन्द्र भन्नुहुन्छ, ‘त्यसैले आफूलाई पत्रकार बन्न उधुम इच्छा जगाइदिन्छ ।’
लोकेन्द्रको मोबाइलमा स्क्रीन रिडर एप छ । जसले दृष्टिविहीनलाई समाचार पढेर सुनाइदिने गर्छ । यस्तै मोबाइलको स्क्रिनमा भएको टच प्याडले कहाँ कहाँ टच भयो भन्ने जानकारी दिन्छ । उहाँ प्रविधिको युगमा दृष्टिविहीनले पनि पत्रकारिता गर्नसक्छ भन्नेमा विश्वस्त हुनुहुन्छ ।
‘अहिले सञ्चारमाध्यममा राजनीतिक कुराले मात्र बढी महत्व पाएको एक पाठक र स्रोताका रुपमा उहाँको अनुभव छ । किसानका, अपांगता भएका व्यक्तिका सामान्य मान्छेका दुःख र समस्यालाई सञ्चारमाध्यमले अति कम मात्र ध्यान दिएकोमा उहाँलाई दुःख लाग्ने गरेको छ ।
हो यिनै विषयमा लोकेन्द्रलाई पत्रकारिता गर्न मन छ । ‘मलाई नेपालको सामाजिक मुद्धामा पत्रकारिता गर्न मन छ’, लोकेन्द्रले आफ्नो रहर सुनाउनुभयो, ‘म सामाजिक विषयमा मज्जाले पत्रकारिता गर्न सक्छु भन्नेमा विश्वस्त पनि छु ।’
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
goma bhatta
July 10, 2018, 2:34 p.m.Sadakko dhulo dhuwa khadai ysto kastakar ra dukhadai jeevanyapan Grera pani master grne ichha boknu vko lokendra bhatta lai rajjele uhako afno capacity heri patrakarita sanga releted job milayra uhalai master grne enverment sahaj bnaidina anurod grinx.