प्रविधिको दुरुपयोग घटाउन डिजिटल साक्षरता अपरिहार्य

फागुन ५, २०८१ सोमबार १२:४९:३१ | उज्यालो सहकर्मी

काठमाण्डौ – डिजिटल प्रविधिको बढ्दो विकाससँगै यसका जोखिम पनि उत्तिकै बढेका छन् । बालबालिकादेखि वयस्कसम्म आफ्नो धेरैजसाे समय मोबाइल, कम्प्युटर वा कुनै पनि ग्याजेट चलाउने भएपछि यसको प्रयोगसँगै दुरुपयोग पनि बढेको छ ।

प्रविधि र इन्टरनेटको अत्यधिक प्रयोगले विशेषगरी बालबालिकाको शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यलाई असर पारिरहेको विज्ञहरूले बताएका छन् । उनीहरूका अनुसार पछिल्लो समय बालबालिकाको संलग्नतामा साइबर अपराधका घटना पनि बढेका छन् ।

घटना कम गर्न विद्यालयस्तरमा डिजिटल प्रविधि र इन्टरनेटको सुरक्षित प्रयोग कसरी गर्ने, दुरुपयोगलाई कसरी निरुत्साहित गर्ने लगायतका साइबर शिक्षा दिन आवश्यक रहेको साइबर सुरक्षा विज्ञ तथा मदन भण्डारी विज्ञान तथा प्रविधि विश्वविद्यालयका सह–प्राध्यापक डा. राजीव सुब्बाले बताउनुभयाे ।

उज्यालोसँगको कुराकानीमा उहाँले सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग हुँदा साइबर बुलिङको आक्रमणमा सबैभन्दा बढी विद्यालय तहमा अध्ययनरत किशोर–किशोरी परेकाले पनि विद्यालय तहमै साइबर शिक्षा अनिवार्य बनाएर लैजानुपर्ने आवश्यकता देखिएको स्पष्ट पार्नुभयाे ।

डिजिटल साक्षरताको कमीले साइबर अपराधसँगै इन्टरनेट कुलतको जोखिम पनि बढाएको साइबर सुरक्षा विज्ञ सुब्बाकाे भनाइ छ । उहाँका अनुसार इन्टरनेट कुलतको जोखिम विद्यार्थीमा मात्र नभएर अभिभावक वा पाको उमेरका मानिसमा पनि हुन्छ । त्यसैले बालबालिकालाई यस्तो कुलतबाट जोगाउन सर्वप्रथम अभिभावक नै यसबाट मुक्त हुनु जरुरी छ ।

अभिभावकले इन्टरनेटका जोखिम तथा साइबर अपराधबारे बालबालिकालाई बेलाबेलामा बुझाइ राख्न आवश्यक रहेको सुब्बा बताउँनुहुन्छ । उहाँले कुलतको अवस्था आउन नदिन बच्चालाई नचलाऊ भन्नुअघि अभिभावकले आफूलाई पनि मोबाइलको प्रयोगबाट जोगाउने, बालबालिकाले मोबाइल, ल्यापटप लगायतका ग्याजेट चलाउँदा कस्ता वेबसाइटहरू चलाइरहेका छन् त्यसको निगरानी गर्ने र राति सुत्ने बेला अनिवार्य रूपमा यस्ता सामाग्रीहरू नहेर्ने र आफूबाट त्यस्ता सामग्री अलि टाढा राख्ने, मोबाइलमा स्क्रिन समय सेट गर्न मिल्ने भएकाले कति बेला, कति समय, मोबाइलमा के चलाउने दिने भनेर निर्क्याेल गर्ने र त्योभन्दा बढी चलाउँदै नचलाउने जस्ता सुरक्षाका सावधानी अपनाउन सुझाव दिनुभएको छ ।

अन्तिम अपडेट: फागुन ७, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

प्रविधिको दुरुपयोग घटाउन डिजिटल साक्षरता अपरिहार्य

प्रतीकात्मक तस्बिर

तपाईको प्रतिक्रिया