चितवनमा धान उत्पादन घट्यो
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
सम्झनामा भेँडीखर्के साइँला
लमजुङ – नेपाली मौलिकता झल्किने र लमजुङे संस्कृतिसँगै जोडिएको प्रचलित भाका हो, ठाडो भाका ।
त्यही भाकासँग गाँसिएको चर्चित नाम हो ‘भेडीखर्के साइँला’ । ठाडो भाका लमजुङसहित गोर्खा, तनहुँ, कास्कीमा गुन्जने लोपान्मुख भाका पनि हो । त्यसो त ठाडो भाकाका पिता वांग्रे हाँडीखोलाका देउबहादुर दुरा र कास्कीका पञ्चेसुब्बा गुरुङलाई नै मानिन्छ ।
त्यसलाई यो समयसम्म पनि टिकाइराख्ने श्रेय स्व. भेँडीखर्के साइँलालाई नै जान्छ । माया, पिरती, दुःख–सुख, गाउँले जनजीवनका भाव समेटेर साढे ७ दशकसम्म ठाडो भाकाको संरक्षणमा लाग्नुभएका साइँला अहिले हामीमाझ हुनुहुन्न ।
विक्रम संवत १९९० भदौ २९ गते बुवा बलभद्र अधिकारी र आमा नन्दकुमारी अधिकारीको कोखबाट साविक सिन्दूरे गाविस–६, दुराडाँडा लमजुङमा जन्मिनुभएका साइँलाको २०७४ साल भदौ २६ गते ८४ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो ।
दोश्रो स्मृति दिवस मनाइयो
बिहीबार साइँलाको दोश्रो स्मृति दिवस मनाइएको छ । भेँडीखर्के साइँला समृति प्रतिष्ठान लमजुङको पहल तथा विभिन्न सहयोगी व्यक्ति तथा संघसंस्थाको सहयोगमा सुन्दरबजारको लक्ष्मीनारायण मन्दिर परिसरमा बनाइएको साइँलाको शालिक र उहाँको तस्बिरमा माल्यार्पणमा गरी स्व. साइँलाको दोश्रो स्मृति दिवस मनाइएको भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका सचिव एवम् विद्याजयोति माविका प्रअ सूर्यबहादुर केसीले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँका अनुसार सुन्दरबजार नगरपालिकाका मेयर जनकराज मिश्र, उपमेयर ज्ञानु शाह, भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष शम्शेरबहादुर लौडारी लगायतले साइँलाको शालिक, तस्बिरमा माल्र्यापण गरेका थिए ।
मौलिक लोक गीत–संगीतमा स्व. साइँलाले पुर्याएको योगदान अतुलनीय रहेको सुन्दरबजार मेयर मिश्रले बताउनुभयो ।
ठाडोभाका जोगाउनु आवश्यक
ठाडो भाका विशेष गरी दुरा/गुरुङ जातिको संस्कृति हो । जानकारहरुका अनुसार दुरा जातिको उद्गमस्थल लमजुङलाई नै मानिन्छ ।
आफ्नो सिंगो जीवन नै ठाडो भाकाको संरक्षणमा बिताए पनि राज्यले भेँडीखर्के साइँलाको योगदानलाई राज्यले चिन्न नसकेकोमा स्व. साइँलाका ज्वाइँ एवम् भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष शम्शेरबहादुर लौडारी दुःखेसो गर्नुहुन्छ । ‘जनताले चिने । तर आजीवन मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा लाग्नुभएका भेँडीखर्के साइँलालाई राज्यले चिन्न सकेन’, उहाँले दुःखेसो गर्नुभयो ।
मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा पुरै जीवन अर्पण गर्नुभएका साइँलाको राज्यले यथेष्ठ सम्मान गर्न नसकेको गुनासो गर्नुहुन्छ, ठाडोभाका गायनमा अघि बढिरहनुभएकी लोक दोहोरी गायिका मञ्जु विक ।
‘ठाडोभाका संरक्षणमा उहाँको योगदान अतुलनीय छ,’ उहाँले गुनासो गर्नुभयो, ‘उहाँको जीवनकालमा पनि राज्यले खासै सहयोग र सम्मान गर्यो जस्तो लाग्दैन ।’
ठाडोभाका संरक्षणमा सबै जुट्नुपर्नेमा उहाँ जोड दिनुहुन्छ ।
ठाडोभाका शिरोमणि साइँलाको निधनसँगै पछिल्लो समय लमजुङे ठाडोभाका हराउँदै जान थालेको राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष अनुज अधिकारी बताउनुहुन्छ ।
‘मौलिक ठाडो भाका हराउँदै जान थालेको छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘पछिल्लो समय कतिपयले मौलिक ठाडोभाकाको मौलिकतालाई भुलेर नै यो भाका गाउने गरेका छन् ।’
मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा आफूहरु लागिरहने बताउँदै अधिकारीले प्रख्यात लोक दोहोरी गायक राजु परियारका साथै गायिका मञ्जु विक, राधा भण्डारी, रमेश परियार, उत्तम गुरुङ, धम्पु दुरालगायतका गायक–गायिका ठाडोभाका संरक्षणमा जुटिरहेको उल्लेख गर्नुभयो ।
आफ्नो पूरा जीवन नै ठाडोभाकाको संरक्षणमा बिताउनुभएका ठाडो भाका शिरोमणि भेँडीखर्के साइँला हामीमाझ नभए पनि उहाँका कृति सदा अमर, अजर रहने छन् ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
श्यामशितल परियार
श्यामशितल परियार उज्यालोकाे लमजुङ र मनाङ जिल्ला सम्वाददाता हुनुहुन्छ ।
1 Comments
समाचार
-
-
अर्घाखाँचीको सन्धिखर्क नगरपालिका र मातहतका कार्यालयमा हट्यो ढड्...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
अलैंचीको मूल्य उच्च विन्दूमा, ४० किलाेकाे एक लाख सात हजार रु...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
पहिलो चौमासिकमा राजस्व सङ्कलन बढ्यो
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
दैलेखको दुल्लूमा बोक्सीको आरोपमा एक जनाको हत्या
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
काठमाण्डौ उपत्यकामा ३ जना मृत भेटिए
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
जलवायु वित्तको आकार नबढे नेपाललगायत अतिकम विकसित देशको लक्ष्...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
मेडिकल कलेज तथा सरकारी अस्पताललाई शुल्क विवरण सार्वजनिक गर्न ...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
नेपाल एअरलाइन्सको अन्तर्राष्ट्रिय भाडादरमा छुट
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
रुसले युक्रेनमा पहिलो पटक अन्तरमहादेशीय ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्र...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
नेपाली युवा टाेलीले जित्याे कर्नाटकसँगको पाँच खेलको शृङ्खला
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
राष्ट्रपतिद्वारा भारतीय सेनाध्यक्षलाई ‘मानार्थ महारथीको दर्ज्यानी...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
वैदेशिक रोजगारीमा हङ्गेरी र माल्टा पठाइदिने भन्दै १९ लाख रुप...
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
-
सडक तथा खोलाको मापदण्ड खारेज गर्न माग गर्दै काठमाण्डौमा प्रदर्शन
मंसिर ६, २०८१ बिहिबार
विचार
-
अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति भएर नेपालसँगको सम्बन्धमा खास...
कात्तिक २४, २०८१ शनिबार
-
जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्त्व
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
-
डेङ्गी सङ्क्रमणको उच्च जोखिम कात्तिक मसान्तसम्म
कात्तिक २१, २०८१ बुधबार
मेरो कथा मेरो भोगाई
-
युवाहरुलाई कृषि पेशामा लाग्न प्रेरित गरौँ
भदौ १९, २०८१ बुधबार
-
श्रमको लगानी स्वदेशमै गर्नुपर्छ
बैशाख १८, २०८१ मंगलबार
-
आधुनिक खेती गर्न सकेमा युवा जनशक्ति देशमै परिचालन गर्न सकिन्छ
चैत १६, २०८० शुक्रबार
Binod bk
Sept. 12, 2019, 8:15 p.m.दोश्रो स्मृति दिवसको दिनमा भेडीखर्क साहिंलालाई हार्दिक श्रद्दान्जली दिन चाहन्छु / उहाँको निधनले सिंगो देश र संस्कृति अनि ठाडो भाका प्रेमीलाई अपुरणीय क्षती व्यहोर्नुपरेको छ / आशा छ, सबै एकजुट भएर कला संस्कृति, ठाडो भाका जोगाउनु र जगेर्ना गर्न संधै तत्पर रहनुहुनेछ / म पनि ठाडो भाकाको असाध्य प्रेमी हुँ, ठाडो भाकाको बारे पत्रपत्रिका र रेडियोमा आउँदा अति खुशी लाग्छ / मा पनि ठाडोभाका गाउन सक्छु, तर परदेश बसेकोले कला र गला ओझेल परे जस्तो भयो / कहिँकतै ठाडोभाका जागरण प्रतिस्थान भए सम्पर्कमा रहन चाहन्छु / धन्यवाद !