ओदाने बाहुनका टुप्पी, ठकुरीका जुँगा र माल्वा केराको कथा !

 फागुन २२, २०७८ आइतबार १३:३८:३३ | मिलन तिमिल्सिना
unn.prixa.net

यो कथा एकादेशको पनि होइन, अर्को देशको पनि होइन, हाम्रै देशको हो । यो देशमा बाहुन र क्षेत्री त धेरै बस्छन्, तर यो कथा तीनजना बाहुनको टुप्पी र एकजना ठकुरीको जुँगामा सीमित छ । किनकि, यो देशमा ओदाने बाहुन र एक ठकुरीको सदाबहार हालीमुहाली छ । ओदाने बाहुन र ठकुरीको हालीमुहाली पहिले पनि चल्थ्यो, अहिले पनि चल्छ । 

यी सबैलाई कहिले जनादेश त कहिले परमादेशबाट पालैपालो राजकाज चलाउने बानी छ । जात र स्वभावले तीनजना बाहुन एकातिर र ठकुरी अर्कैतिर हुनुपर्ने हो । तर तीनजना बाहुनले कम्युनिस्ट हुँदा लुकेर काटेको टुप्पी लरक्क पलाएको धेरै भयो । स्वार्थ, लोभ, अहङ्कार र घमण्डको टुप्पी पलाएपछि तीनजना बाहुन त्यो टुप्पी नदेखाइ र नहल्लाइ हिँड्न छाडे । दक्षिणा अर्कोले उछिट्याउला भन्ने त्रासले सँगै बस्न र कुरा गर्न छाडिदिए । कहिले दानदक्षिणा र सिदाको निहुँमा त कहिले जजमान र मान–अपमानको मुद्दामा घोचपेच र मारमुङ्ग्री गर्ने बानी पहिले पनि थियो। अहिले पनि घोचपेच नगरि यी बाहुनलाई भोजन पच्दैन, भात रुच्दैन । 

छेउमा बसेर चश्मा र टोपी मिलाइरहने ठकुरी पहिले पनि बाहुनहरुको झगडामा आनन्द लिन्थे । बाहुनहरुले हानथाप गर्दा झरेको र फुत्केको दानदक्षिणाको स्वाद स्वतः उनको भागमा पुग्थ्यो । तीनजना बाहुन मिलेका बेला ज्योतिष बोलाएर जोखाना हेर्थे । ठकुरीले जोखाना हेरेको थाहा पाएपछि बाहुनहरु एकअर्कालाई शङ्का गरेर आफू आफूबीचमै ताण्डव नाच नाच्थे । ज्योतिषीको सल्लाह बमोजिम कहिले ठकुरीले बाहुनहरुलाई नचाउँथे र नाचबाट आउने ठूलो भाग आफैँले पाउँथे । आफूहरु सुर न तालसँग नाच्दा र झगडा गर्दा ठकुरीले ठूलो भाग पायो भनेर बाहुनहरु बेलाबेला झसङ्ग हुन्थे र मिल्ने कुरा गर्थे ।

यस्तैमा एकपटक बाहुनहरुबीच मिल्ने सल्लाह भयो । आफूले पहिलेदेखि पाउँदै आएको दानदक्षिणा र आआफ्ना जजमानबारे सहमति जुटाएर उनीहरु जसोतसो मिले । मिलेरै राजकाज चलाउने, काजकर्म गर्ने र जजमानको चित्त बुझाउने कसम खाए । विगतका गल्ती र कमजोरीलाई सुनपानी छरेर चोख्याए । बाहुनहरु सधैँका लागि मिलेको देखेर ठकुरी झसङ्ग भए । कुनै दिन फेरि दान दक्षिणामा भाग नमिलेर बाहुनहरु धोती खोलेर एक अर्काको टुपी उखेल्न थाल्छन् भन्ने ठकुरीलाई विश्वास थियो । उनी त्यो दिन पर्खेर बसे ।

तीन वर्ष नपुग्दै ठकुरीले पर्खेको त्यो दिन आयो । बाहुनहरुले चलाएको राजकाजमा अमेरिकाबाट दक्षिणास्वरुप आउन लागेको स्वादे माल्वा केरा ककस्ले कति र कसरी खाने भनेर बाहुनहरु एकअर्काको टुप्पी तान्न थाले । काज चलाउन त्यस्तो खालको केरा चाहिन्छ भनेर ठकुरी र बाहुनहरुले मिलिजुली माल्वा केरा पाउने बस्दोबस्त त पहिल्यै गरेका थिए । मिलिजुली मागेको अमेरिकी माल्वा केरा माग अनुसारै दक्षिणास्वरुप आयो पनि । अमेरिकाले दक्षिणामा दिएको माल्वा केरा दुवै हातले थाप्ने कि, दाहिने हातले मात्रै थाप्ने ? अथवा देब्रे हातको कान्छी औँला पानीमा चोपलेर कुशको औँठी लाएर स्वीकार्ने भन्नेमा बाहुनहरुबीच मतभेद बढ्यो । काज चलाउँदै गरेका मुख्य बाहुनले दक्षिणा दुवैे हातका हत्केला फैलाएर छिट्टै स्वीकार्नुपर्छ भने । अरु दुई बाहुन आफूले भने अनुसार भाग नपाउने भएपछि केराकै विपक्षमा उभिए । उनीहरुका उत्तरतिरका जजमान बलिया र अमेरिका विरोधी थिए । जजमानले समुद्रपारिबाट दक्षिणामा आएको माल्वा केरा अशुद्ध र अपवित्र मात्र हैन, दुर्नितका साथ आएको छ भने दुई बाहुनका कान फुकिदिए । दुई बाहुनलाई बहाना चाहिएको थियो, त्यो जजमानले नै सुझाइदिएपछि उनीहरु मुख्य बाहुनसित सनक्क सन्के । दुवैको रिस मुख्य बाहुनमाथि थियो । दक्षिणामा पाएको माल्वा केरा स्वीकार्न दुई बाहुन मरिगए मानेनन् । 

त्यही दक्षिणाको निहुँमा तीन बाहुन धोती फुकालेर एक–अर्काको टुप्पी उखेल्न लागे । एक–अर्कालाई खुइलाउन थाले । हुँदै जाँदा बाहुनहरुको राजकाज नै भाँडियो । अरु दानदक्षिणा, फूलअक्षता, मार्क्सवादका किताब सबै छरपस्ट भए । काज चलाइरहेका मुख्य बाहुनलाई जसरी पनि पाखा लगाउन अरु दुई बाहुन कस्सिए । आफ्नो मात्र बलबुताले मुख्य बाहुनको टुप्पी नहल्लिएपछि छेउमा बसेर रमिता हेरिरहेका ठकुरीलाई गुहारे । 

जन्मैदेखि टुप्पीको झगडा देखेका र यही दिन पर्खेर बसेका ठकुरी मौकामा चौका हान्न तम्सिए । बुरुक्क उफ्रेर दुई बाहुनलाई दुईतिर राखे, दुई बाहुनका हातमा कुशका कुड्का समातेर किरिया कसम खुवाए र नयाँ काज थाले । पहिले मुख्य पण्डितको आसनमा बसेर काज चलाइरहेका कुमाइ बाहुन पाखा लागे । दुई बाहुन र एक ठकुरीले रजगज चल्न थालेपछि उनी घरको बार्दलीमा बसेर रमिता हेर्न थाले । 

दुई बाहुनलाई दुई छेउमा राखेर राजकाज अगाडि बढाइरहँदा ठकुरीको अघिल्तिर पनि त्यही माल्वा केरो जस्तो अमेरिकी दक्षिणा आइलाग्यो । वजनदार, बासनादार यति राम्रो दक्षिणा स्वीकार्नुपर्छ भनेर उनले छेउमा रहेका दुई बाहुनलाई मनाउन खोजे । दुईमध्ये एकजना थिए उपाध्याय बाहुन, अर्का थिए जैसी बाहुन । कुटनीतिदेखि लुटनीतिसम्म जानेका जैसी बाहुन भित्रभित्र हुन्छ भन्थे, बाहिर बाहिर चाहिँ मरिगए हुन्न भन्थे । लोभी खालका उपाध्याय बाहुन उनको कुरामा हो मा हो मिसाउँथे । 

काजकर्मका अरु विधिविधान र रीतलाई अलपत्रै पारेर ठकुरी र दुई बाहुनबीच अमेरिकी दक्षिणाबारे निकै रस्साकस्सी भयो । दुई बाहुनले आआफ्ना चेलाचपाटालाई सडकमा समेत उतारे । दुई बाहुनको त्यो चाला देखेपछि ठकुरीको आँखा बार्दलीमा बसेर रमिता हेरिरहेका कुमाइ बाहुनतिर पुग्यो । ठकुरीले दिन बिराएर कुमाइ बाहुनको बार्दलीमा बसेर बात मात्रै मारेनन्, भोजनका बखत सपरिवार भेटेर फोटो सेशन नै गरे । ठकुरीलाई बाहुनको बार्दलीमा देखेपछि दुई बाहुनको मुटुमा चिसो पस्यो । कुमाइ बाहुन र ठकुरी मिल्छन् भन्ने पक्का भएपछि दुई बाहुनको सातो गयो । कुमाइ बाहुन यसै पनि छट्टु, ठकुरी स्वभावैले चलाख । दुवै मिलेर राजकाज गर्न थाले भने त अहिले ठकुरीको छेउमा बसेर अलिअलि पाइरहेको दान दक्षिणा पनि गुम्ने डरले दुई बाहुनको होस उड्यो । त्यसपछि दुवैजना अमेरिकाले दक्षिणामा दिन लागेको माल्वा केरालाई सुनपानी छर्केर स्वीकार्नुपर्छ भन्ने निधोमा पुगे । अनि माल्वा केरामा व्याख्यात्मक घोषणाको सुनपानी छर्कने काम सुरु भयो । 

अमेरिकाले दक्षिणामा दिन लागेको केराको चित्र अगाडि राखेर उनीहरुले त्यसमा फूलबुट्टा भरे । सात समुद्रपारि अमेरिकाबाट आए पनि केरा शुद्ध र चोखै हुन्छ भनेर चित्रमा सुनपानी छर्के । अमेरिकाले नाकबाट खानु भन्यो भने फिर्ता पठाइदिन्छौँ भनेर एकतर्फी सहीछाप गरे । अमेरिकी दक्षिणाको चित्र बनाएर आफूखुशी फूलबुट्टा भरेर दङ्ग परेका उनीहरुको पारा देखेर दुनियाँ चित खायो । दुई बाहुनलाई त्यही ठाउँमा ठेगान लगाउन र पाखाबाट राजकाजमा फर्कनै लागेका कुमाइ बाहुनलाई त्यतै छेक्न सफल भएकोमा ठकुरीको हड्डी हाँस्यो ।

यो कथामा ओदाने बाहुन भनेका ओली, दाहाल र नेपाल हुन् भन्ने बुझ्नु भयो भने त्यो तपाईँको कुरा भयो, लेखकको दोष होइन । तपाईँले यो कथामा तीन जना बाहुन भनेका केपी शर्मा ओली, पुष्पकमल दाहाल र माधवकुमार नेपाल, अनि ठकुरी भनेको शेरबहादुर देउवा तथा माल्वा केरा भनेको चाहिँ एमसीसी हो भनेर अर्थ्याउनु भयो भने त्यो पनि फगत एउटा संयोग मात्र मानिनेछ !

अन्तिम अपडेट: पुस ६, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

मिलन तिमिल्सिना

दुई दशकदेखि रेडियो र अनलाइन पत्रकारितामा संलग्न मिलन तिमिल्सिना समसामयिक विषयमा विश्लेषण र व्यंग्यमा दखल राख्नुहुन्छ। 

4 Comments

  • Raj Saring

    March 9, 2022, 10 a.m.

    So sweet,heart touch,a real story of our country Nepal.

  •  0 Reply

  • Hem Raj Regmi

    March 8, 2022, 5:21 p.m.

    गज्जब छ

  •  0 Reply

  • भगवान घिमिरे

    March 7, 2022, 3:56 p.m.

    व्यंग्य एकदम सटिक र समसामयिक छ। नेताहरुको वुद्दी नफिरे पनि कम से कम जनताले यस्ता लेख पढेर कुलंगार र स्वार्थको भुंडी भरिएको आफ्नै पसिना र रगतको कमाईले हो भन्ने त थाहा पाउने छन् र अलिकति चेतना पस्ला। धन्यवाद मिलन तिमिल्सिना लाई।

  •  0 Reply

  • Ramesh Bhattarai

    March 6, 2022, 7:23 p.m.

    माथिको घोचपेच समसामयिक नै छ।तर मालभोग केरा हुनुपर्ने मा अन्यथा लेखिएछ।नेपाली वृहत् शब्दकोष समेत त्यो शब्दको अर्थ भेटिन्न।

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

एनपीएलको सर्वोत्कृष्ट नेपाली खेलाडी दीपेन्द्रले पाए कार

२

काठमाण्डौ महानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गुरागाईंलाई कारबाहीका लागि सिफारिश

३

बाजुरा केन्द्रबिन्दु भएर बिहान ५ दशमलव २ म्याग्निच्यूडको भूकम्प

४

अमेरिकाले सिरियाका नेता अल–शराको टाउकोबारे घोषणा गरेको पुरस्कार हटायो

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई