इजरायलले गाजामा गरेको पछिल्लो सैन्य आक्रमणमा ४६ जनाको ज्यान गयो
कात्तिक १६, २०८१ शुक्रबार
प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' ले आफ्नो राजनीतिक प्रस्ताव पेस गरेपछि नेताहरूलाई त्यसमाथि छलफल गर्ने हतारो छ ।
त्यहीँ रहनुभएका जुम्लाका नन्दराम विश्वकर्मालाई भने अर्कै हतारो छ । उहाँ नेता/कार्यकर्ता जमघट हुने ठाउँमा अल्लोको इस्टकाेट बेच्ने काम गर्नुहुन्छ । माओवादीको महाधिवेशन उद्घाटन सत्रमा पाँच वटा इस्टकाेट बेचेपछि उत्साहित विश्वकर्मा बन्द सत्रमा पनि यसैगरी बेच्न प्रज्ञा प्रतिष्ठान गेटमा पुग्नुभएको हो । तर उहाँ भित्र छिर्न पाउनुभएन ।
‘खोइ किन हो छिर्न दिएनन्’ हिजो बेचेको इस्टकोटको उत्साहमा खुसी मिसाउने उहाँको चाहना एकाध घण्टा पर धकेलियो । ‘पछि भने छिर्न दिए’, उहाँले भन्नुभयो ।
जुम्लाको सिंजा, लाहर्जा, कनकासुन्दरी गाउँपालिकादेखि जहान, बच्चा पाल्नकै लागि काठमाण्डौ आएर इस्टकोट बेच्न थाल्नुभएको हो नन्दरामले ।
अल्लोको कपडाको माग बिस्तारै बढ्न थालेपछि र अझ छिमेकी राष्ट्र भारतका नरेन्द्र मोदीको लोकप्रियतासँगै मोदी कोटको पनि चर्चा चुलिएपछि इस्टकोटले बजारमा राम्रो कमाइ गरिरहेको छ ।
नेपालीहरूको रोजाइमा परेको इस्टकोट पछि पश्चिमाहरूबाट नक्कल भएर वेस्टकोट अनि जवाहरलाल नेहरुपछि ज्वारीकोट हुँदै अहिले मोदी कोट भएको छ ।
कांग्रेसको महाधिवेशनमा राम्रै बिक्री भएपछि हौसिएको बताउँदै उहाँले भन्नुभयो, ‘कांग्रेस महाधिवेशनमा दश–बाह्र वटा बेचेको थिएँ । अहिले पनि पाँच वटा बेचेँ ।’
पहिले–पहिले विदेश जाने गरे पनि कोरोनाका कारण लकडाउन भएर विदेश पठाउन नसकिएकोले व्यापार त्यति हुन नसकेको विश्वकर्माले बताउनुभयो ।
कपडा जुम्लामै हाते तानमा बनाउने र त्यसपछि इस्टकोट भने बौद्धमा ल्याएर सिउने गरिएको बताउँदै नन्दराम ठट्यौली पारामा भन्नुहुन्छ, ‘जुम्लामा दुब्ला मान्छे हुन्छन् । मोटा मान्छे हुन्नन् । काठमाण्डौमा मोटा–मोटा मान्छे हुन्छन्, त्यही भएर यहाँ साइज–साइजका सिएर ल्याउनुपर्छ भनेर मोदीले भनेका छन् ।’
एउटा इस्टकोट भन्नलाई १५ सय भने पनि एक हजारसम्म बेच्ने गरेको उहाँले बताउनुभयो । ‘मिला–मिला भाइ भन्छन् अनि मिलाएपछि हजारभन्दा कममा चाहिँ बेच्ने गरेको छैन । तर त्यसमा पनि त्यति धेरै फाइदा छैन’, उहाँले इस्टकोट मिलाउँदै भन्नुभयो, ‘हजारभन्दा कममा बेचेर कसरी बालबच्चा पाल्नु ।’
यो उमेरमा अब विदेश जान पनि नसकिने बताउँदै नन्दराम भन्नुहुन्छ, ‘भर्खरका त विदेश गएर पनि कमाउँछन् । थोरैमा बेचेर हामीले कसरी ज्यान पाल्नु अनि बालबच्चा पाल्नु ।’
अहिले कपडाको भन्दा पनि ज्याला महँगो भएका कारण इस्टकोट महँगो पर्न गएको भनाइ छ उहाँको । एउटा इस्टकोट हजारमा बेच्दा तीन/चार सय फाइदा हुने पनि उहाँले बताउनुभयो ।
गर्मीमा इस्टकोट धेरै बिक्री नहुने हुँदा पछिल्लो पटक चर्चामा रहेको मार्सी चामल, स्याउ तथा ओखर खेती गर्न उहाँ जुम्ला जाने गर्नुहुन्छ ।
दुई छोरा तथा एक छोरीका साथ उहाँ बौद्धमा बस्नुहुन्छ । छोराछोरी सबै समता निकेतनमा पढ्छन् । ‘यस्तरी कमाइ खाइकन ठूलो बोर्डिङमा पढाउन सकिन्न । समतामा नपढाएर के गर्नु’, नन्दरामले गुनासो गर्नुभयो ।
उहाँका अनुसार अहिले अल्लोको कोटको कपडाको तीन हजार, ३५ सय पर्छ । र कपडाले नै उहाँको खर्च चलेको छ । ‘कोटको कपडा भन्दा इस्टकोट अलि धेरै बिक्छ’, उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘इस्टकोटको व्यापार नभएको बेला अरू कुनै व्यापार/व्यवसाय छैन ।’
लकडाउनको समय भने उहाँको गाउँमै बित्यो । गाउँमा लकडाउन नभएका कारण खेतीपाती पनि धेरै भए । ‘त्यस बेला मकै धान, सिमी लगाइयो । जुम्लामा पनि सबै खेती हुन्छ’, उहाँले भन्नुभयो ।
उहाँको अहिलेसम्म धेरै व्यापार भएको भनेको एकै दिनमा ६/७ हजार रुपैयाँ हो । थोरैमा चार/पाँच सय रुपैयाँको व्यापार हुन्छ । ‘कहिलेकाहीँ भने नभएर भोकै पनि परिन्छ’, उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘गरिबको जिन्दगी हालत थाहै छ त ।’
कांग्रेसको महाधिवेशनमा चार दिनमा उहाँका ३०/३५ हजारको इस्टकोट बिकेका थिए । त्यस कारण पनि उहाँले माओवादीको महाधिवेशन ताक्नुभएको थियो इस्टकोट बेच्न । ‘यहाँ पनि त्यही भएर आएको तर धेरै बिकेन । भित्रै जान पनि दिएनन् के बिक्नु’, नन्दरामकाे गुनासो थियो ।
महाधिवेशन राजनीतिक पार्टीका लागि नीति निर्माण र भावी दिनका लागि एउटा कार्यदिशा त छँदैछ तर महाधिवेशन यस्ता साना, खुद्रा व्यापारीका लागि व्यापार गर्ने एउटा अवसर पनि बनेको छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
वैद्यनाथ पाैडेल उज्यालाे सहकर्मी हुनुहुन्छ ।