नेपाल भाषालाई पाठ्यक्रममा समावेश गर्न प्रक्रिया अगाडि बढाउने प्...
कात्तिक १७, २०८१ शनिबार
डोटी – ‘देशमा लोकतन्त्र आयो, गाउँघर आएन । रातदिन कामकै झर्को, पढ्न त पाइएन’, डोटी पूर्वीचौकी गाउँपालिका–७, कि १५ वर्षीया रजनी बिक अचेल यस्तै शब्दलाई लय मिलाएर गीत गाउने गर्छिन ।
बिक देशमा आएको राजनीतिक परिवर्तनले आफूजस्ता बिपन्न किशोरीहरुलाई केही नदिएको बताउँछिन् । लेख्ने पढ्ने रहर हुँदाहुँदै पनि आफूले पढ्न नपाएको उनको गुनासो छ । उनी गीतका माध्यमबाट हिजो–आज आफ्ना गुनासाहरु पोख्ने गर्छिन ।
रजनी सानै उमेरमा विद्यालय त गइन् तर नियमित विद्यालय जान नपाउँदा उनले आफूले चाहे अनुसार पढ्न सकिनन् । स्थानीय मण्टामाण्डौं माध्यामिक विद्यालयमा कक्षा ७ मा अध्ययनत उनी आफ्नो उमेरका साथी–संगी माथिल्लो कक्षामा पढ्दै गरेको देख्दा दिक्दार हुन्छिन् ।
भन्छिन्, ‘मेरो दिमागमा पढेर डाक्टर बन्ने सपना थियो तर नियमित रुपमा विद्यालय जान पनि पाउँदिन ।’ त्यही पनि उनले डाक्टर हुने सपना छाडेकी छैनन् ।
सामुदायिक विकास केन्द्र डोटीको सहयोगमा भर्खरै पूर्वीचौकी गाउँपालिकामा गरिएको महिला हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियानको क्रममा उनको विद्यालयले आयोजना गरेको प्रतियोगितात्मक सांस्कृतिक कार्यक्रममा एकल गीतको माध्यमबाट आफ्नो पीडा पोखेकी थिइन ।
उनले सुनाइन, ‘मभन्दा तीनवर्ष कान्छो भाइ कक्षा ८ मा पढ्दैछ । उसको पढाई पनि ठिकै छ तर म ७ मा पढ्दैछु ।’ रजनी थप भन्छिन्, ‘हामी छोरीहरुले घरको काम गर्नुपर्छ, घरको कामबाट बचेको समयमा मात्रै विद्यालय आउने हो । छोरा मान्छेलाई त जतिबेला पनि फुर्सदै–फुर्सद हुन्छ ।’
अनि गीतको लयमा उनका शब्द फुर्छन, ‘आधा आकाश ढाक्ने महिला नोकर जस्तै छन । सोद्दे–पोद्दे (सोध्ने–बुझ्ने) केही हुँदैन नारा त सस्तै छन । नारा जति लगाए पनि महिलाहरु अहिले पनि नोकरसरह रहेको उनले गीतको माध्यमबाट बताइन । उनी विद्यालयले आयोजना गर्ने हरेक क्रियाकलापमा आफ्नो रचना प्रस्तुत गर्छिन् ।
भन्छिन्, ‘यसरी सुनाएपछि कुनै दिन समाज परिवर्तन होला भन्ने आश गरेकी छु ।’ गाउँमा रक्सी–जाँड खाएर पुरुषले महिलाहरुमाथि गरेको हिंसाबाट पनि उनी आक्रोशित छिन् । उनी सरकालाई प्रश्न गर्छिन, ‘सरकारले रक्सी किन बन्द गर्न सक्दैन ? रक्सीले कतिका घरबार बिग्रिसके तर पनि सरकार मौन छ ।’
नियमित विद्यालय आउन नपाउँदा रजनीले पढ्न नसकेको विद्यालयका प्राचार्य कर्ण भण्डारी बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘रजनी मेहनत गर्छिन तर नियमित विद्यालय आउँदिनन्, । विद्यालय नियमित नहुँदा उनको पढाईमा केही घाटा भएको छ ।’
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।